همه چیز درباره معافیت های مالیاتی در اقتصاد ایران

مالیات یکی از مواردی است که همه افراد جامعه به طرق مختلف درگیر آن هستند، هرچند مستقیماً توسط افرادی که در بخش مالی شرکت کار می کنند و یا مدیران مجموعه هستند، برخورد می کنند. شاید فکر کنید از آنجایی که مالیات یکی از منابع مهم درآمد دولت است و باعث توزیع یکنواخت ثروت بین افراد جامعه می شود، راهی برای رهایی از آن وجود ندارد.

ما می‌خواهیم به موضوعی بپردازیم که برای افراد و گروه‌هایی که به دنبال حمایت برای رشد و توسعه کسب‌وکارشان هستند، مفید باشد. مالیات پولی است که به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر اساس درآمد یا هزینه کالاها و خدمات مصرف شده توسط مردم به دولت هر کشور پرداخت می شود. در این میان مواردی از پرداخت مالیات معاف هستند که به آن معافیت مالی می گویند. در این مقاله به تعریف معافیت مالیاتی و فهرست بندی انواع و بررسی موارد مختلف مربوط به آن می پردازیم.

معافیت مالیاتی به چه معناست؟

معافیت مالیاتی به معنای معافیت بخشی یا کل یک معامله، موسسه، درآمد یا کسب و کار از پرداخت مالیات است و این مورد به عنوان یکی از سیاست های دولت برای حمایت از مردم شناخته می شود. اعتبارات مالیاتی اشکال مختلفی دارد، اما وجه مشترک همه آنها این است که بدهی مالیاتی شما را به طور کلی کاهش می دهد یا حذف می کند.

انواع معافیت های مالیاتی

معافیت مالیاتی برای درآمد افراد تحت شرایط خاص اعمال می شود و آنها را از پرداخت مالیات مستقیم تحت شرایط خاصی معاف می کند. در این بخش به طور کلی به انواع معافیت های مالیاتی اشاره می کنیم:

معافیت مالیاتی جوایز تحقیقات علمی

بر اساس آیین نامه اجرایی ماده 144 اصلاحیه قانون مالیات های مستقیم، جوایز علمی پژوهشی و بورسیه ها از پرداخت مالیات معاف هستند. همچنین درآمد حاصل از فعالیت های پژوهشی و پژوهشی مراکزی که دارای مجوز پژوهشی از مراجع ذیصلاح هستند نیز از پرداخت مالیات معاف است.

معافیت اختراعات و اکتشافات

در ایران معافیت مالیاتی اختراعات و اکتشافات در ماده (144) قانون مالیات های مستقیم پیشنهاد شده است. بر اساس آن درآمد حاصل از اختراعات ثبت شده به مدت 10 سال از مالیات معاف می شود.

معافیت هزینه‌های درمان

طبق ماده 137 قانون مالیات‌های مستقیم، هزینه‌های درمانی هر مؤدی برای درمان خود یا همسر، فرزندان، والدین، خواهر و برادرش در سال مالیاتی مشروط بر اینکه دریافت‌کننده آن مرکز بهداشتی درمانی یا پزشک مقیم ایران باشد پرداخت خواهد شد و در صورتی که موافقت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در خارج از ایران به دلیل نبود امکانات درمانی لازم صورت گیرد، پرداخت هزینه مذکور تایید می شود.

ارگان های رسمی جمهوری اسلامی ایران در کشور درمان یا وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی همچنین حق بیمه پرداختی هر فرد به شرکت های بیمه ایرانی برای انواع بیمه های عمر و بیمه سلامت قابل کسر است.در مورد معلولان و بیماران خاص و صعب العلاج، هزینه مراقبت و توانبخشی آنها علاوه بر هزینه های مذکور از درآمد مشمول مالیات معلول یا بیمار یا سرپرست آنها قابل کسر است.

معافیت جهیزیه و مهریه

طبق ماده 144 قانون مالیات های مستقیم اموال منقول و مهریه اعم از منقول و غیرمنقول از پرداخت مالیات معاف است.

معافیت مالیاتی برای فعالیت کشاورزی

معافیت کشاورزی و دامپروری در ماده 81 قانون مالیات های مستقیم ذکر شده است. درآمد حاصل از کلیه فعالیتهای کشاورزی، دامداری، دامپروری، پرورش ماهی و زنبور و طیور، ماهیگیری و صیادی، احیای مراتع و جنگلها، انواع درختان و گیاهان از پرداخت مالیات معاف است.

معافیت از دستمزد افراد شاغل در مناطق کمتر توسعه یافته

طبق ماده 22 قانون مالیات های مستقیم، 50 درصد مالیات بر حقوق کارکنان شاغل در مناطق کمتر توسعه یافته طبق فهرست سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور معاف است.

معافیت از فعالیت آموزشی

معافیت از فعالیت های آموزشی در ایران شامل درآمد حاصل از آموزش و پرورش در مدارس غیرانتفاعی اعم از ابتدایی، راهنمایی، دبیرستان، فنی و حرفه ای، آموزشگاه های فنی و حرفه ای آزاد دارای مجوز از سازمان آموزش فنی و حرفه ای کشور، دانشگاه ها و غیرانتفاعی است. مراکز آموزش عالی و مهدکودک ها در مناطق و روستاهای کمتر توسعه یافته و درآمد مؤسسات نگهداری از افراد دارای آسیب های روحی و جسمی برای نگهداری از افراد مذکور که دارای مجوز انجام فعالیت از مراجع ذیصلاح هستند و همچنین درآمد حاصل از آن از باشگاه ها و موسسات ورزشی مجاز سازمان تربیت بدنی از فعالیت منحصراً ورزشی می شود.

معافیت مالیاتی برای صادرات کالا و خدمات

بر اساس ماده 141 قانون مالیات های مستقیم، 100 درصد درآمد حاصل از صادرات خدمات و کالاهای غیرنفتی و محصولات کشاورزی و 20 درصد درآمد حاصل از صادرات مواد اولیه و نیمه خام مشمول مالیات می باشد.

معافیت کارگاه ها و صنایع دستی فرش دستباف

بر اساس ماده ۱۴۲ قانون مالیات‌های مستقیم، درآمد کارگاه‌های فرش، صنعتگران و تعاونی‌ها و انجمن‌های تولیدی مربوط از پرداخت مالیات معاف است.

معافیت از فعالیت های تولیدی، معدنی و گردشگری

درآمد گزارش شده حاصل از فعالیت های تولیدی و معدنی اشخاص حقوقی غیردولتی در واحدهای تولیدی یا معدنی که برای آنها پروانه بهره برداری صادر شده یا قرارداد استخراج و فروش منعقد شده است و همچنین درآمد حاصل از خدمات بیمارستان ها، هتل ها و مراکز اقامتی توریستی از موسسات مذکور که برای آنها پروانه صادر شده است به مدت پنج سال از روز شروع بهره برداری یا بهره برداری یا فعالیت با نرخ صفر و در مناطق کمتر توسعه یافته به مدت ده سال مشمول مالیات می باشند.

معافیت مالیات بر درآمد از تامین مالی پروژه

اشخاصی که برای تامین مالی پروژه یا طرح و سرمایه در گردش بنگاه های تولیدی در قالب قرارداد مشارکت معادل حداقل سود مورد انتظار از قرارداد مشارکت مصوب شورای پول و اعتبار وجه نقد ارائه می کنند از پرداخت مالیات بر درآمد معاف هستند پرداخت کننده بهره، سود معادل پرداختی، هزینه قابل کسر مالیات محسوب می شود.

معافیت مالیاتی عبور ترانزیت کالاها

بر اساس تبصره 1 ماده 141 قانون مالیات های مستقیم، درآمد حاصل از صادرات کالاهای مختلف که به صورت ترانزیت به ایران وارد می شود و بدون تغییر در ماهیت یا با انجام کار بر روی آن صادر می شود مشمول مالیات با نرخ صفر است.

معافیت از پرداخت مالیات فعالیت های فرهنگی و هنری

درآمد حاصل از فعالیت های فردی یا مشترک اشخاص مندرج در ماده 1 دستورالعمل، ماده 12 آیین نامه اجرایی، تبصره (3) ماده 139 قانون اصلاح قانون مالیات های مستقیم توسط اشخاص حقیقی و حقوقی دارای مجوز برای انجام فعالیت (یا جواز تاسیس) از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به صورت مکتوب، شنیداری، تصویری و صحنه ای تولید، توزیع و عرضه می شود و از پرداخت مالیات معاف است.

معافیت مالیاتی بیمه عمر

طبق ماده 136 قانون جمهوری اسلامی ایران وجوه پرداختی بابت انواع بیمه های عمر و زندگی و از شرکت های بیمه که طبق قراردادهای بیمه منعقده توسط ذینفع دریافت می شود از پرداخت مالیات معاف است.

معافیت از پرداخت مالیات مبادله کالا

معادل ده درصد مالیات بر درآمد حاصل از فروش کالاهایی که در بورس کالا دریافت و فروخته می شود و ده درصد مالیات بر سود شرکت هایی که سهام آنها برای معامله در بورس های داخلی یا خارجی پذیرفته می شود و پنج درصد از درآمد است.

شرکت هایی که سهام آنها برای معامله در بازار خارج از بورس داخلی یا خارجی پذیرفته می شود، از سال پذیرش تا سالی که از فهرست شرکت های پذیرفته شده در آن بورس ها یا بازارها حذف نشود، از پرداخت مالیات معاف خواهند بود. . تایید سازمان شرکت هایی که سهام آنها برای معامله در بورس های داخلی یا خارجی یا بازارهای خارج از بورس داخلی یا خارجی پذیرفته می شود در صورتی که در پایان دوره مالی حداقل بیست و پنج درصد سهام در گردش آزاد داشته باشند که دو برابر فوق می باشد، از مالیات معاف خواهد بود.

معافیت مالیاتی سود سپرده های بانکی

سود دریافتی به هر نحوی در موارد زیر از پرداخت مالیات معاف است:

1- سود متعلق به سپرده‌های مربوط به بازنشستگی و کسورات پس‌انداز کارکنان و کارگران در بانک‌های ایران در حدود مقررات استخدامی مربوط.
2- سود یا پاداش متعلق به حساب‌های پس‌انداز و سپرده‌های مختلف نزد بانک‌های ایرانی یا مؤسسات اعتباری غیربانکی مجاز. این معافیت شامل سپرده هایی که بانک ها یا مؤسسات اعتباری غیربانکی نزد یکدیگر می گذارند نخواهد بود.
3- جوایز متعلق به اوراق قرضه دولتی و اسناد خزانه.
4- سود پرداختی بانک های ایرانی به بانک های خارج از ایران بابت اضافه برداشت و سپرده های مدت دار مشمول معاملات متقابل.
5- سود و پاداش متعلق به اوراق مشارکت.

تبصره - در مواردی که بانک ها در قانون مالیات های مستقیم ذکر شده باشد، مزایا، معافیت ها، امتیازات و تکالیف مذکور شامل مؤسسات اعتباری غیربانکی می شود که به موجب قانون یا با مجوز بانک مرکزی دولت اسلامی تأسیس شده و یا خواهد شد. همچنین جمهوری ایران، صندوق ضمانت سرمایه گذاری در صنایع کوچک، صندوق حمایت از تحقیق و توسعه صنایع الکترونیک، صنایع دریایی و بیمه سرمایه گذاری در فعالیت های معدنی و صندوق حمایت از توسعه سرمایه گذاری ها در صنایع کوچک تاسیس می شود.

چه کسانی معاف هستند؟

قبل از هر چیز لازم است بدانید که معافیت مالیاتی شامل همه افراد نمی شود. علاوه بر این، معافیت های مالیاتی در مقیاس بزرگ نیز می تواند سیستم اجرایی مالیاتی را با مشکل مواجه کند. توجه داشته باشید که یکی از راه های کسب درآمد برای دولت مالیات است. اگر معافیت مالیاتی به صورت گسترده اجرا شود، کاهش چشمگیر درآمد دولت را به دنبال خواهد داشت. این امر باعث افزایش نرخ مالیات دولت و فشار بر گروه های غیر معاف خواهد شد. بنابراین معافیت مالیاتی تنها موارد محدودی را شامل می شود تا از این قبیل مشکلات برای دولت و مردم جلوگیری شود.

شرایط معافیت مالیاتی چیست؟

در ایران مالیات به دو دسته تقسیم می شود. مالیات های مستقیم و غیر مستقیم. مالیات های غیرمستقیم مالیات هایی هستند که بر کالاها و خدماتی که مستقیماً از افراد اخذ نمی شوند، وضع می شود. بنابراین مالیات غیرمستقیم معاف است. چالش اصلی در مالیات های مستقیم نهفته است و بر اساس حکم مندرج در تبصره ۲ ماده ۱۱۹ قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران، شرط برخورداری از هرگونه معافیت مالیاتی، تسلیم اظهارنامه مالیاتی در مهلت مقرر است. در صورت ارائه به موقع اظهارنامه و اسناد مالی، مالیات آنها با نرخ صفر محاسبه می شود، در غیر این صورت نه تنها از پرداخت مالیات معاف نمی شوند، بلکه باید جریمه نیز بپردازند.

راه های برخورداری از معافیت مالیاتی چیست؟

هر ساله وزارت امور اقتصاد و دارایی با توجه به شرایط اقتصادی، اظهارنامه مبالغ مالیاتی را که اشخاص حقیقی و حقوقی مکلف به پرداخت آن هستند، ارائه می کند. در این اظهارات علاوه بر وجود قوانین مالیاتی، شرایطی که در آن معافیت های مالیاتی وجود دارد نیز ذکر شده است. درک این اظهارنامه ها و بررسی آنها می تواند به شما کمک کند معافیت های مالیاتی دریافت کنید. همچنین روش هایی مانند پرداخت به موقع مالیات، انجام امور خیریه و تنظیم امور مالی بر اساس قوانین مالیاتی وجود دارد.

معافیت مالیاتی مشاغل چیست؟

ماده 101 قانون مالیات ها مقرر می دارد که معافیت مالیاتی به صورت سالیانه محاسبه می شود.برخی از بنگاه‌ها در مناطق کمتر توسعه‌یافته هستند که می‌توانند برای چندین سال از مالیات معاف شوند، در حالی که بنگاه‌های فعال در حوزه تولید برای حمایت از تولید می‌توانند تحت شرایط خاصی تخفیف مالیاتی یا حتی معافیت برای جبران معافیت مالیاتی دریافت کنند درآمد مشمول مالیات آنها درآمد مشمول مالیات با جمع کل کالاها و خدمات فروخته شده و سایر درآمدهای غیر از درآمد و دستمزد اجاره املاک و کسر مبلغ هزینه و استهلاک محاسبه می شود.

پس از آن، کمک هزینه کسب و کار سالانه را می توان از درآمد مشمول مالیات کسر کرد. شرط برخورداری از معافیت مالیاتی مشاغل، ارائه فرم اظهارنامه معافیت مالیاتی مشاغل است در صورت عدم ارائه فرم اظهارنامه معافیت مالیاتی مشاغل در مهلت مقرر، کلیه درآمدهای مشمول مالیات در محدوده محاسبه مالیات لحاظ می شود.

معافیت مشاغل کوچک چیست؟

از جمله، مشاغل با کمتر از 9 کارمند و شرکت هایی با کمتر از 500 کارمند به طور کلی می توانند به عنوان مشاغل کوچک طبقه بندی شوند. برای حمایت از این مشاغل، دولت معافیت ها و یارانه هایی را برای مشاغل کوچک به ویژه برای تجهیزات و فناوری در نظر می گیرد.

معافیت مالیاتی در ایران به چه صورت است؟

معافیت های مالیاتی در ایران انواع مختلفی دارد که گاه افراد را به سوء استفاده از آنها سوق می دهد. در این بخش به برخی از ابهامات پیرامون معافیت مالیاتی ایران می پردازیم. مواردی وجود دارد که باید مورد توجه قرار گیرد، مانند:

• چرا نشریات فرهنگی و آموزشی نیاز به حمایت دارند در حالی که نشریات تجاری در زمینه کنکور معاف از مالیات هستند؟
• سیاست معافیت مالیاتی در مناطق آزاد منجر به سوء استفاده گسترده و فرار مالیاتی شده است. در حالی که این معافیت باعث ایجاد و تداوم این مشکلات شده است، چرا به آنها رسیدگی نمی شود؟
• حقوق بازنشستگی مشمول مالیات نمی شود. این در حالی است که افراد در سال های اوج کاری خود بازنشسته می شوند یا در این دوره با درآمدی غیر از حقوق بازنشستگی، درآمد خود را تامین می کنند. با در نظر گرفتن این سوال، اگر ملاحظات این معافیت ها با حمایت از افراد کم درآمد منافاتی ندارد، چرا همچنان نادیده گرفته می شود؟
اینها مواردی است که باعث سردرگمی برخی واحدها و افراد در خصوص معافیت شده است و موارد بسیار دیگری نیز در این زمینه نیاز به بررسی و بازنگری دارد.

در نتیجه

به طور کلی در این مقاله از دایاوو با انواع معافیت های مالیاتی آشنا شدید.کشورهای سراسر جهان در مورد مالیات بحث می کنند که بخشی جدایی ناپذیر از اقتصاد هر منطقه است و طبق قوانین مالیاتی کشور، مشاغل و فعالیت های خاصی به دلیل ماهیت کارشان از مالیات معاف هستند. البته باید به یاد داشته باشید که معافیت مالیاتی به عوامل و جزئیات زیادی بستگی دارد و باید با شرایط اخذ معافیت مالیاتی بیشتر آشنا شوید.