جرایم مالیاتی به تخلفات و نقض‌هایی اشاره دارد که افراد یا شرکت‌ها در زمینه پرداخت مالیات انجام می‌دهند. این جرایم ممکن است عمدی یا غیرعمدی باشند و ممکن است به صورت حقوقی یا جزایی مورد پیگیری قرار گیرند. این جرایم ممکن است منجر به جریمه‌های مالی سنگین، پرداخت جرائم، و حتی مجازات های قانونی شود. بنابراین، رعایت قوانین و مقررات مالیاتی و پرداخت به موقع و کامل مالیات‌ها بسیار حائز اهمیت است تا از ورود به دام جرایم مالیاتی جلوگیری شود.
لیست جرایم مالیاتی ۱۴۰۳
جرایم مالیاتی هم برای اشخاص حقیقی و هم برای اشخاص حقوقی در نظر گرفته شده اند که در ادامه هر کدام را توضیح خواهیم داد. برای اشخاص حقیقی و حقوقی، جرائم مالیاتی شامل هرگونه نا پرداختی، تأخیر در پرداخت یا اظهار درست مالیات است. علاوه بر این، سایر جرائم مانند عدم رعایت قوانین و ضوابط مالیات نیز به آنها تحت پاسخ قانون تعلق است. مهم ترین جرایم مالیاتی اشخاص حقوقی عبارت اند از:
عدم پرداخت مالیات در مهلت قانونی
جریمه عدم پرداخت مالیات در مهلت قانونی به معنای تأخیر یا نپرداختن مالیات تا زمان مقرر در قانون است. این جریمه به عنوان پاداش برای افزودن هزینه های اضافی و جلوگیری از تأخیر در پرداخت مالیات به کار می رود. در این جریمه ۵/۲ درصد از مبلغ مالیات به ازای هرماه تاخیر باید پرداخت شود.
عدم پرداخت مالیات عملکرد (یا مالیات بر درآمد)
جریمه عدم پرداخت مالیات به منظور تشویق افراد به پرداخت مالیات به موقع وهمچنین جلوگیری از تأخیر در پرداخت مالیات استفاده می‌شود. این جریمه به عنوان یک پاداش برای افزودن هزینه‌های اضافی و جلوگیری از تأخیر در پراخت ماليات، به کار می‌روند. ۵/۲ درصد از مالیات به ازای هرماه تاخیر باید پرداخته شود.
عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی
جریمه عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی به منظور تشویق افراد به ارسال اظهارنامه مالیاتی به موقع و به درستی است. این جریمه برای افرادی که اظهارنامه مالیاتی خود را به موقع و به درستی ارسال نمی‌کنند، تعیین می‌شود. هدف از این جریمه، افزودن هزینه‌های اضافی برای افرادی است که به تأخیر در ارسال اظهارنامه مالیاتی می‌افتند و همچنین تشویق آنها به رعایت قوانین مالیاتی و ارسال اظهارنامه‌های خود به موقع است.در این جریمه ۳۰درصد مالیات برای اشخاص حقوقی و ۱۰ درصد برای اشخاص حقیقی است
کتمان درآمد و هزینه‌های غیرواقعی
جریمه مالیاتی کتمان درآمد و هزینه‌های غیر واقعی یک نوع جریمه مالیاتی است که برای افراد یا شرکت‌ها تعیین می‌شود که در اظهارنامه مالیاتی خود اطلاعات نادرست یا ناقص ارائه می‌دهند. این اطلاعات ممکن است شامل کتمان درآمد، افزودن هزینه‌های غیر واقعی یا تحریف اطلاعات مالیاتی باشد.
عدم پرداخت مالیات قطعی
جریمه عدم پرداخت مالیات قطعی یک نوع جریمه مالیاتی است که برای افراد یا شرکت‌ها تعیین می‌شود که موظف به پرداخت مالیات قطعی هستند اما این الزام را نادیده می‌گیرند یا مالیات‌های قطعی خود را به موقع پرداخت نمی‌کنند. مالیات قطعی به مالیاتی اطلاق می‌شود که براساس درآمد و سایر عوامل مشخص و قطعی محاسبه می‌شود و باید توسط افراد یا شرکت‌ها به صورت دقیق و به موقع پرداخت شود. در صورت عدم پرداخت این مالیات، مقامات مالیاتی ممکن است جریمه عدم پرداخت مالیات قطعی را تعیین کنند. در این شرایط حساب ها مسدود و فرد ممنوعه خروج خواهد شد.
جرایم عدم ارسال اظهارنامه مالیات بر ارث و عدم پرداخت مالیات بر ارث
جریمه عدم ارسال اظهارنامه مالیات بر ارث و عدم پرداخت مالیات بر ارث به دو نوع جریمه مالیاتی اشاره دارد که به دلیل عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی برای مالیات بر ارث و یا عدم پرداخت مالیات بر ارث تعیین می‌شود. در این جریمه به ازای هر ماه تاخیر باید 2/5 درصد جریمه پرداخت شود.
- جریمه عدم ارسال اظهارنامه مالیات بر ارث: این جریمه به دلیل عدم ارسال یا ارسال به موقع اظهارنامه مالیاتی برای مالیات بر ارث تعیین می‌شود. در بسیاری از کشورها، وراثت دارایی‌ها و دارایی‌هایی که به وراثت می‌روند، ممکن است مشمول مالیات بر ارث شوند. اظهارنامه مالیات بر ارث باید حاوی اطلاعات دقیق در مورد دارایی‌های وراثت گرفته شده و مبالغ مالیات بر آنها باشد. عدم ارسال یا تأخیر در ارسال این اظهارنامه ممکن است منجر به تعیین جریمه شود.
- جریمه عدم پرداخت مالیات بر ارث: این جریمه به دلیل عدم پرداخت به موقع مالیات بر ارث تعیین می‌شود. در بسیاری از کشورها، وقتی یک فرد یا یک شرکت به وراثت دارایی‌ها مشمول مالیات بر ارث می‌شود، باید به صورت دقیق و به موقع مالیات بر آن دارایی‌ها را پرداخت کند. عدم پرداخت به موقع یا عدم پرداخت اصلاً مالیات بر ارث ممکن است منجر به تعیین جریمه عدم پرداخت مالیات بر ارث شود.
عدم پرداخت مالیات تکلیفی
جرایم عدم پرداخت مالیات تکلیفی به مجموعه اقدامات تخلفی گفته می‌شود که شامل عدم پرداخت مالیات‌های معین تکلیفی یا عدم ارسال اظهارنامه‌های مالیاتی مورد نیاز است. این جرایم ممکن است به دلیل نقض قوانین و مقررات مالیاتی و عدم رعایت تعهدات مالیاتی تعیین شوند. این جریمه به ازای هر ماه تاخیر ۱۰ در صد مالیات پرداخت نشده و ۵/۲ درصد است. در ادامه تعدادی از جرایم عدم پرداخت مالیات تکلیفی را بررسی خواهیم کرد:
- عدم پرداخت مالیات‌های تکلیفی به موقع: اگر شما به عنوان شخص حقیقی یا حقوقی موظف به پرداخت مالیات‌های تکلیفی خود هستید و این پرداخت‌ها را به موقع انجام ندهید، ممکن است با جرایم عدم پرداخت مالیات تکلیفی مواجه شوید.
- عدم ارسال اظهارنامه‌های مالیاتی: در ایران، شخص‌ها و شرکت‌ها موظف به ارسال اظهارنامه‌های مالیاتی سالانه یا به صورت منظم هستند. عدم ارسال یا تأخیر در ارسال اظهارنامه‌های مالیاتی نیز ممکن است منجر به تعیین جرایم عدم پرداخت مالیات تکلیفی شود.
- اظهارنامه‌های نادرست: اگر اظهارنامه‌های مالیاتی شما دارای اطلاعات نادرست یا تقلبی باشند، این نقض قوانین مالیات و تخلف در پرداخت مالیات تکلیفی تلقی خواهد شد.
- عدم پرداخت مالیات بر درآمد حاصل از کسب و کار: اگر فعالیت کسب و کار شما درآمد دارد و شما به عنوان صاحب کسب و کار موظف به پرداخت مالیات بر درآمد حاصل از آن هستید، عدم پرداخت این مالیات نیز جزو جرایم عدم پرداخت مالیات تکلیفی است.
جرایم عدم ارسال اظهارنامه مالیات بر درآمد اجاره
عدم ارسال اظهارنامه مالیات بر درآمد اجاره به معنای عدم ارائه اطلاعات و اظهارنامه‌های مالیاتی مربوط به درآمد حاصل از اجاره‌هایی است که شما به عنوان صاحب ملک یا واحد مسکونی دریافت می‌کنید. این اظهارنامه‌ها باید به موقع و به شکل صحیح به اداره مالیات ارسال شوند تا مالیات‌های مربوط به این درآمدها محاسبه و پرداخت شود. در این جریمه ۱۰ درصد از مالیات به عنوان جریمه باید پرداخت شود. این جریمه جزو جرایم مالیاتی غیر قابل بخشش است.
عدم پرداخت مالیات تکلیفی
جرایم عدم پرداخت مالیات تکلیفی به معنای عدم پرداخت مالیاتی که باید بر اساس قوانین مالیاتی پرداخت شود، است. این جرایم معمولاً به دلیل نقض قوانین مالیاتی یا عدم ارسال اظهارنامه‌های مالیاتی صحیح و به موقع به اداره مالیات اتفاق می‌افتد. جرایم عدم پرداخت مالیات تکلیفی به منظور حفظ توازن در نظام مالیاتی، تشویق افراد به رعایت قوانین و پرداخت مالیات‌های بایسته و تأمین منابع مالی برای دولت و خدمات عمومی است. در صورت نقض قوانین مالیاتی، شما ممکن است با جرائم مالیاتی و پنالتی‌های قانونی روبه رو شوید.
جریمه عدم تسلیم ترازنامه و صورت سود و زیان
عدم تسلیم ترازنامه و صورت سود و زیان به موقع به عنوان یکی از جرایم مالیاتی در ایران شناخته می‌شود. این جرم به معنای عدم ارسال ترازنامه و صورت سود و زیان به مراجع مالیاتی در زمان مقرر است. در صورت عدم تسلیم ترازنامه و صورت سود و زیان به موقع، افراد یا شرکت‌ها ممکن است با جرایم مالی و کیفری روبرو شوند. جریمه برای این جرم ممکن است شامل پرداخت جریمه مالی، پرداخت بهره تأخیری و حتی مجازات کیفری شود.به عنوان مثال، در ایران، قانون مالیاتی جدید که در سال ۱۳۹۹ تصویب شده است، تعیین کرده است که در صورت عدم ارسال ترازنامه و صورت سود و زیان به موقع، جریمه‌ای به اندازه ۵درصد از فروش یا درآمد خالص سال قبل باید پرداخت شود.بنابراین، باید به دقت نگران ارسال ترازنامه و صورت سود و زیان به موقع باشید تا از پیگیری‌های قانونی و مجازات‌های مالی و کیفری جلوگیری کنید.
جرایم عدم ارسال لیست دریافت‌کنندگان حقوق در مهلت قانونی
عدم ارسال لیست در مهلت قانونی در ایران ممکن است باعث تحمل عواقب حقوقی و مالی جدی برای کارفرماها شود. تخلفات و جرایم مرتبط با عدم ارسال لیست در ایران بستگی به شرایط خاص هر مورد دارد و ممکن است با جرایم دیگر تفاوت داشته باشد. این جریمه حدودا ۲۰ درصد از مالیات است.
جرایم عدم ارسال فهرست قراردادهای پیمانکاری و معاملات فصلی
عدم ارسال فهرست قراردادهای پیمانکاری و معاملات فصلی در ایران ممکن است عنوان یک تخلف مالی و قانونی تلقی شود. این عمل تاخیر در اطلاع رسانی به دولت و سازمان‌های مربوطه را نشان می‌دهد که منجر به جرایم مالی، نقض قوانین کار و جرایم کیفر بخصوص در صورت سوء استفاده گزینه های غیرقابل پولشویی منابع خود شده است. در این جریمه باید یک درصد از کل قرار داد جریمه مالیاتی شود.
جریمه مالیات بر ارزش افزوده (افراد حقیقی و حقوقی)
جریمه مالیات بر ارزش افزوده (مالیات بر ارزش افزوده) برای افراد حقیقی و حقوقی در صورت عدم ارائه یا اظهارنامه دیرکرد مالیات بر ارزش افزوده محاسبه می‌شود. مبلغ این جریمه بر اساس مقررات مالیاتی و قوانین مالیاتی کشور تعیین می‌شود و ممکن است براساس درصدی از مبلغ مالیات بدهی یا به صورت جریمه ثابت محاسبه شود. این جرایم عبارت اند از:
- جریمه عدم ارسال مالیات بر ارزش افزوده در اظهارنامه که در این صورت ۵۰ درصد از مالیات باید به عنوان جریمه پرداخت شود.
- جریمه عدم ثبت نام به موقعه در نظام ارزش افزوده معادل ۷۵ درصد از است.
- جریمه عدم درج اطلاعات درست طرف معامله در صورت حساب‌ها که معادل ۲۵ درصد از مالیات است.
- جریمه عدم ارسال مدارک و اسناد برای مامورین ارزش افزوده که معادل ۲۵ درصد از مالیات است.
لیست جرایم مالیاتی قابل بخشش
قوانین مالیاتی به تعداد محدودی از جرایم مالیاتی امکان بخشش (معافیت) را فراهم کرده است. لازم به ذکر است که تصمیم در خصوص بخشش مالیات و جرائم مالیاتی به دولت و نهادهای قضایی و اجرایی وابسته است و بسته به شرایط و موارد خاص، این نهادها تصمیم‌گیرنده هستند. این موارد عبارت اند از:
- بخشش مالیات و جرائم مربوط به مالیات بر ارزش افزوده (مالیات بر مبادلات): در صورتی که اشخاص حقوقی یا حقیقی به دلیل عدم پرداخت مالیات بر ارزش افزوده یا عدم ارسال اظهارنامه‌های مالیاتی مرتکب جرم شوند، ممکن است با توجه به شرایط خاص، دولت بخشش مالیات و جرائم مالیاتی را در نظر بگیرد.
- بخشش مالیات و جرائم مربوط به مالیات درآمد: در صورت عدم پرداخت مالیات بر درآمد یا نقض دیگر قوانین مالیاتی مرتبط با درآمد، دولت ممکن است در صورت وجود شرایط خاص، بخشش مالیات و جرائم مالیاتی را در نظر بگیرد.
- بخشش مالیات و جرائم مربوط به سایر امور مالیاتی: در صورت وجود شرایط خاص، دولت ممکن است بخشش مالیات و جرائم مالیاتی را در نظر بگیرد برای سایر امور مالیاتی مانند عدم اطلاع رسانی صحیح به اداره‌های مالیاتی یا تخلفات در حوزه‌های دیگر.
جرایم مالیاتی غیر قابل بخشش
در قانون ایران برخی از جرایم مالیاتی غیر قابل بخشش هستند و موجب پیگیری قانونی و مجازات‌های مالی و کیفری می‌شوند. لازم به ذکر است که تصمیم در خصوص قابل بخشش یا غیر قابل بخشش بودن جرائم، به عهده نهادهای قضایی و اجرایی است و بسته به شرایط و شواهد مورد نظر، تصمیم‌گیرنده هستند.
برخی از این جرایم عبارتند از:
- تقلب در اظهارنامه مالیاتی: اگر شخص یا شرکت اظهارنامه مالیاتی خود را تقلبی تهیه کند و اطلاعات درآمد و هزینه‌های خود را نادرست گزارش دهد، این جرم غیر قابل بخشش است.
- عدم پرداخت مالیات: هرگونه عدم پرداخت مالیات بر درآمد و سایر امور مالیاتی موجب مجازات‌های مالی و کیفری می شود.
- تخلفات در مورد مالیات بر ارزش افزوده (مالیات بر مبادلات): تقلب در گزارش مالیات بر ارزش افزوده و عدم پرداخت این مالیات نیز جزء جرایم غیر قابل بخشش است.
- سوء استفاده از تسهیلات و استثناءهای مالیاتی: هرگونه سوء استفاده یا سوء استفاده از تسهیلات و استثناءهای مالیاتی برای دستیابی به منافع غیر قانونی، جزء جرایم غیر قابل بخشش محسوب می‌شود.
- سوء استفاده از حقوق و مزایای مالیاتی: هرگونه سوء استفاده یا سوء استفاده از حقوق و مزایای مالیاتی برای اهداف غیر قانونی نیز جزء جرایم غیر قابل بخشش است.
سخن پایانی
در این مقاله سعی شد تا شما عزیزان را با جرایم مالیاتی در ایران آشنا کنیم. بعضی از این جرایم قابل بخشش و بعضی غیر قابل بخشش بوده و باید به طور کلی پرداخته شود. برای اطلاع دقیق تر می‌توانند با استفاده از نرم افزار سامانه مودیان به راحتی لیست جرایم مالیاتی سال ۱۴۰۳ را بدانید.