جزوه حسابداری تولیدی

یکی از زیر شاخه های پر اهمیت در رشته حسابداری، حسابداری تولیدی است که آشنایی با اصول و قواعد مورد استفاده در این زیر شاخه با استفاده از جزوه حسابداری تولیدیممکن خواهد بود. حسابدار یک تجارت تولیدی با ارزیابی موجودی و هزینه کالاهای فروخته شده سروکار دارد.

در واقع به کارگیری دانش حسابداری اهمیت زیادی در بقای یک تجارت تولیدی دارد و به همین جهت است که کلیه شرکت های تولیدکننده به کمک حسابداران تولیدی نیاز دارند. تهیه صورتحساب های مالی و ثبت معاملات تجاری صورت گرفته در هر شرکت بسیار حائز اهمیت بوده و نیازمند دانش و دقت بالایی است.

اگر چه حسابداران تولیدی در زمینه حسابداری تولیدی تحصیل کرده اند اما از آنجا که دانش حسابداری همواره در حال تغییر بوده و نکات جدیدی به آن اضافه می شود، استفاده از جزوه حسابداری تولیدیمی تواند به حسابداران در به روز کردن دانش آنها کمک کند.

چرخه خدمات حسابداری تولیدی نیازمند طراحی یک سیستم حسابداری در شرکت تولیدی بوده که این امر می تواند بسیار دشوار باشد. به همین جهت در مقاله پیش رو قصد داریم تا در مورد ویژگی های یک جزوه حسابداری جامع صحبت کرده و اهمیت آن در ارائه خدمات توسط حسابداران را مورد ارزیابی قرار دهیم.

حسابداری تولیدی چیست؟

حسابداری تولیدی سعی دارد با محاسبه قیمت تمام شده کالا علاوه بر بازگردانی سرمایه اولیه، سود قابل ملاحظه ای را نصیب شرکت و سهامداران آن نماید. در واقع یکی از مهمترین و به واقع سختترین فعالیت هایی که در حسابداری انجام می شود به دست آوردن بهای تمام شده کالا است. این قضیه به قدری مشکل است که حسابداری که توانایی به دست آوردن بهای تمام شده کالا را داشته باشد بیشتر مورد توجه صاحبان شرکت قرار می گیرد و امتیاز بیشتری برای استخدام در شرکت تولیدی دارد. در یک شرکت تولیدی به وجوه نقد جاری، کالا و مواد اولیه موجود در انبار، مطالباتی که از دیگر شرکت ها دارند، اموال، ساختمان و … شرکت دارایی شرکت تولیدی گفته می شود. حسابداری تولیدی باید از در رکود ماندن دارایی و مخصوصا وجوه نقد شرکت جلوگیری نماید.

در حسابداری تولیدی سه اصل اساسی وجود دارد که مورد توجه حسابداران است.

1. مواد اولیه
شامل هر آنچه می شود که برای تولید کالا به آن نیاز است. در حسابداری تولیدی خرید مواد اولیه مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

2. حقوق و دستمزد
هر فردی که به طور مستقیم در تولید کالا و محصول فعالیت دارد ماهانه باید حقوق و دستمزد خود را دریافت نماید.

3. سربار
محاسبه هزینه های جانبی که در طول ماه پرداخت آنها بر عهده شرکت تولیدی است سربار به شمار می آید.
این سه اصل نقش اساسی را در تعیین قیمت تمام شده کالا دارند و محاسبه این موارد بر عهده حسابداری تولیدی می باشد.

اهمیت استفاده از جزوه حسابداری تولیدی

هدف اصلی حسابداری تولیدی محاسبه و تعیین سود و زیان بخش های تولیدی مختلف در بازه های زمانی متفاوت است. در واقع حسابداران با در نظر گرفتن معاملات تجاری مختلف صورت گرفته و بررسی خط های مختلف تولیدی، باید اطلاعات مربوط به سود و زیان را به دست آورند.

محاسبه سود و زیان بخش های تولیدی کار ساده ای نبوده و به مهارت های تجزیه و تحلیلی بالایی نیاز دارد. در اینجاست که استفاده از جزوه حسابداری می تواند کمک بزرگی برای حسابداران به حساب آمده و آنها در انجام این وظیفه مهم کمک کند.

در پایان هر دوره آموزش حسابداری، شرکت های تجاری تعداد کالاهای موجود و تعداد کالاهای به فروش رسیده را محاسبه کرده و از این طریق می توانند سود و زیان بخش های تولیدی را حساب کنند. حساب تولیدی برای تعیین کل هزینه های تولیدی با هزینه تعداد کالاهای تولید شده مورد استفاده قرار می گیرد.

هزینه تولید نیز شامل کل هزینه های مصرف شده در تبدیل مواد اولیه به کالاهای نهایی است که می تواند شامل هزینه مواد اولیه، هزینه های مستقیم و هزینه های سربار باشد. بنابراین همانطور که مشخص است هزینه های متفاوتی در حسابداری تولیدی وجود دارد که لازم است اهمیت حسابداری تولیدی به خوبی با آنها آشنا بوده به کمک جزوه های حسابداری به آنها تسلط پیدا کند.

جزوه حسابداری تولیدی شامل چه اصولی می شود؟

به منظور ارزیابی موجودی یک شرکت تولیدی لازم است که حسابدار از داده های مربوط به مواد اولیه، فرایند کار داده های مربوط به کالاهای نهایی و بخشی از فرایند تولیدی استفاده کند تا در نهایت بتواند محاسبات مربوط به سود و زیان را انجام دهد.

جزوه حسابداری و آموزش حسابداری که برای آگاهی از دانش حسابداری مورد استفاده قرار می گیرد، باید شامل اصول مختلفی باشد که در ادامه برخی از اصول مورد نیاز در این حرفه را بازگو خواهیم کرد:

اختصاص هزینه مستقیم

هزینه ها با استفاده از روش استاندارد هزینه گذاری، میانگین وزنی یا روش لایه بندی حساب می شوند. هر یک از روش های مطرح شده از مجموعه ای از قوانین تشکیل شده اند که لازم است تا حسابدار تولیدی در مورد آنها آگاهی داشته و بتواند آنها را به طور عملی در محاسبات خود به کار گیرد.

هزینه مستقیم ممکن است که شامل هزینه ای که برای پرداخت حق الزحمه فردی که ثبت اختراع را در اختیار دارد، باشد. منظور از هزینه های مستقیم موادی هستند که برای تولید در بخش های مختلف ضروری اند. به عنوان مثال می توان به مقدار آب مورد استفاده در تولید بطری های نوشیدنی یا میزان پرداخت های مربوط به برق در تولید نان اشاره کرد.

هزینه های سربار

هزینه های سربار کارخانه باید به طور جداگانه در هر بخش تولیدی حساب شده و طی یک دوره تولیدی گزارش های مربوط به آن تهیه و تنظیم شوند. هزینه های سربار شامل موارد مختلفی می شود که لازم است حسابدار تولیدی به این موارد به خوبی آشنا بوده و در محاسبه هزینه های نهایی آنها را به کار گیرد.

هزینه ساخت محصولات یا هزینه تولید

هزینه تولید را می توان به دو دسته کلی تقسیم کرد که عبارتند از هزینه اصلی و هزینه سربار کارخانه. هر دوی این هزینه ها برای محاسبه هزینه تولید به حساب کاربری تولید، مورد استفاده قرار می گیرند. در ادامه لازم است اجزایی که هزینه اصلی و هزینه سربار را تشکیل می دهند، مورد ارزیابی قرار خواهیم داد.

هزینه اصلی

هزینه اصلی شامل کلیه هزینه هایی است که به طور مستقیم به فرایند تولید مربوط می شود. در واقع این موارد شامل مواد اولیه، نیروی کار و هزینه هایی است که برای واحد خاص تولید کالاها قابل ردیابی است. هزینه های اصلی از هزینه های واحد تولیدی متفاوت هستند.

در واقع آشنایی با هر یک از نکات مطرح شده به منظور رسیدگی به امور مالی در شرکت ها ضروری است و استفاده از جزوه حسابداری تولیدی یکی از راهکارهای تسلط به موضوعات مطرح شده است. افزایش بازده یعنی استفاده از مواد اولیه، کار مستقیم و هزینه های مستقیم است و یکی از مهم ترین اهداف شرکت های تولیدی افزایش بازده است.

هزینه مواد اولیه

هزینه مواد اولیه که برای ساخت کالاهای نهایی مورد استفاده قرار می گیرد، عمده ترین قسمت هزینه های اصلی را به خود اختصاص می دهد. در محاسبه هزینه اولیه باید هزینه های مربوط به حمل و نقل آنها نیز در نظر گرفته شود.

هزینه مستقیم کار

این هزینه مربوط به دستمزد پرداخت شده به به نیروی کار است که مستقیماً در تولید کالاها دخیل هستند. به دستمزدهایی که به کارگرانی که در خط تولید مشغول به کار هستند، دستمزد مستقیم گفته می شود.

وظایف حسابداری تولیدی

در مقاله وظایف حسابداربه تشریح بیان کردیم که یک حسابدار ممکن است چه وظایفی داشته باشدکه برای حسابدار تولیدی مواردی چون؛ ارزیابی موجودی کالاها، محاسبه هزینه‌های انجام‌شده در مورد کالای فروخته‌شده، هزینه خرید مواد اولیه، هزینه فرآیند ساخت کالا را می‌توان در حیطه وظایف حسابداری تولیدی یا صنعتی تعریف نمود. از این‌ رو حسابداری می‌تواند، در کاهش هزینه‌ها، کنترل موجودی و تصمیم در نحوه قیمت‌گذاری نقش ایفا کند.

نکات مطرح شده جزوه حسابداری تولیدیبرای انجام چه فعالیت هایی مورد استفاده قرار می گیرد؟

سیستم نرم افزار حسابداری تولیدی با ساخت یک حساب تولیدی راه اندازی می شود که در نهایت به مدیریت کل سازمان کمک می کند. نکات ذکر شده در جزوه حسابداری می تواند به حسابدار تولیدی در انجام امور زیر کمک کند:

• تنظیم حسابداری تولیدی
• شناخت سفارشات در حسابداری
• کار با سفارشات و سازماندهی آنها
• ایجاد و مدیریت ژورنال ها
• بررسی کلی سوابق مالی
• ارسال اطلاعات به مدیران و صاحبان مشاغل

یک حسابدار تولیدی، حاشیه سود ناخالص شرکت ها، موجودی و ارزش کلی شرکت را تجزیه و تحلیل کرده و اطلاعات حاصل از آن را در اختیار مدیران شرکت ها قرار می دهد. این افراد حاشیه ناخالص را به صورت هفتگی، ماهانه و سه ماه تهیه می کنند.

در ضمن کار با بخش فناوری اطلاعات از دیگر وظایفی است که حسابداران تولیدی برعهده دارند. در واقع با پیشرفت تکنولوژی و وجود نرم افزارهای مختلف برای تولیدی ها و شرکت های مختلف، حسابداران نیز باید با نحوه کار با چنین نرم افزارهایی آشنا شده و از آنها برای انجام سریع کارها استفاده کنند.

در حال حاضر آشنایی با نرم افزارهای حسابداری بسیار مهم است و مسئولان شرکت ها معمولاً به دنبال حسابدارانی هستند که بتوانند از این نرم افزارها استفاده کرده و بدین صورت کارها را با دقت بیشتری به انجام برسانند. استفاده از جزوه حسابداری می تواند به افراد در یادگیری و کسب مهارت های لازم در این زمینه کمک کند.

استفاده از جزوه حسابداری تولیدی چه مزایایی دارد؟

همانطور که می دانید حسابداری یک شرکت تولیدی قلب آن شرکت است و در صورت بروز کوچکترین خطایی ممکن است که شرکت در وضعیت بحرانی قرار گیرد. بنابراین فردی که به عنوان حسابدار تولیدی در شرکتی مشغول به کار می شود، باید به تمامی مبانی حسابداری تولیدی آشنا بوده و از دانش خود و آموزش حسابداری برای کمک به مدیریت تجارت استفاده کند.

در واقع اطلاعات به دست آمده از حسابداری تولیدی به طور مستقیم در تصمیمات مدیران و صاحبان شرکت ها تاثیر گذاشته و در نهایت منجر به تعیین استراتژی های شرکت می شود. جزوه حسابداری تولیدی شامل مباحثی همچون قانون تجارت، آمار تجارت، رفتار سازمانی، بازاریابی، فناوری اطلاعات، اقتصاد و اداره سازمان ها می شود.

از طرفی لازم است که حسابداران تولیدی درک درستی از تکنیک های مختلفی که برای ارزیابی هزینه محصول مورد استفاده قرار می گیرند، داشته باشند. در واقع این افراد باید بدانند که چگونه باید سیستم جمع آوری اطلاعات را طراحی کرده و داده ها و اطلاعات بدست آمده را تجزیه و تحلیل کرد.

مطالعه جزوه حسابداری تولیدیمی تواند به حسابداران در انجام چنین وظایفی کمک کند و این امر در واقع از مزایای جزوه حسابداری محسوب می شود.

از طرفی در صورتی که فرد در حسابداری تولیدی دانش و اطلاعات کافی را داشته باشد و بتواند این دانش را به صورت عملی در شرکت های تولیدی اجرا کند، می تواند به استخدام شرکت های تولیدی بزرگ درآمده و از مزایای کار در این شرکت ها بهره مند شود.

انواع هزینه‌ها در شرکت‌های تولیدی

هزینه‌ها در حسابداری تولیدی و نرم افزار حسابداری شامل موارد متعددی می‌شود. این نوع هزینه‌ها را می‌توان در دسته‌بندی هزینه‌های مربوط به مواد اولیه، نیروی کار، هزینه سربار متغیر و هزینه سربار ثابت تقسیم‌بندی کرد. در ادامه کمی بیشتر با این هزینه‌ها آشنا خواهیم شد.

هزینه مواد خام

هزینه هر آنچه از تولیدات شرکت‌های دیگر خریداری می‌شود تا در تولید محصولات جدید بتوان از آن استفاده کرد. به‌عنوان مثال یک شرکت خودروسازی، لاستیک‌های مورد نیاز را از شرکت‌های تولیدکننده لاستیک تهیه می‌کند.

هزینه کار مستقیم

هزینه مربوط به کارکنانی که در خط تولید فعالیت می‌کنند.

هزینه سربار

هزینه سربار را می‌توان به دو بخش هزینه سربار متغیر  و هزینه سربار ثابت تقسیم کرد.

۱- هزینه سربار متغیر:هزنیه تولید غیرمستقیم که با افزایش یا کاهش تولید تغییر می‌کند. به‌عنوان مثال هزینه مصرف برق تجهیزات در صورت افزایش تولید، بیشتر می‌شود. به این ترتیب نمی‌توان برق را هزینه ثابت در نظر گرفت.

۲- هزینه سربار ثابت:هزینه تولید غیرمستقیم که با افزایش یا کاهش مقدار تولید تغییری در آن به وجود نمی‌آید. التبه همین هزینه‌های ثابت هم می‌توان در دسته بندی‌های زیر قرار داد:

• حقوق کارکنانی که مستقیماً در خط تولید کار نمی‌کنند؛ مانند بازرسان، نگهبانان، کارگران حمل و نقل و غیره.
• استهلاک ساختمان‌های تولیدی، تجهیزات و سایر دارایی‌های ثابت
• هزینه‌هایی مانند بیمه ساختمان، مالیات بر دارایی، هزینه گرمایش و روشنایی.

البته این امکان وجود دارد که شرکت تولیدی در عین واحد چندین محصول متنوع را در دست تولید داشته باشد. در این حالت هزینه‌های مربوط به هر کالا به‌صورت جداگانه و براساس مواد اولیه، نیروی کار و هزینه سربار مخصوص به خود محاسبه می‌شود.

وظایف اصلی حسابداران تولیدی چیست و چگونه می توان این وظایف را به انجام رساند؟

علاوه بر محاسبه هزینه مستقیم کار، مواد اولیه و تولید، آموزش حسابداری تولیدی ارزش موجودی را بر اساس نوسانات بازار تعیین می کنند. این افراد تعداد چرخه های تولیدی را در نظر گرفته و تعداد کالاهای موجود در هر بخش را مورد ارزیابی قرار می دهند.

در ضمن آنها با ایجاد واریانس های مختلف عدم همخوانی تعداد کالاهای موجود یا سوابق مالی را مورد بررسی قرار داده و از این اطلاعات برای ایجاد صورت حسابهای مالی استفاده می کنند. در واقع محاسبه چنین واریانس هایی نیاز به دانستن فرمول و روابط پیچیده دارد.

تمامی نکات مورد نیاز برای محاسبه واریانس در جزوه حسابداری تولیدیمطرح شده و رد اختیار حسابداران تولیدی قرار می گیرد.

معایب استفاده از جزوه حسابداری تولیدیچیست؟

اگر چه استفاده از جزوه حسابداری و تسلط بر آن می تواند به حسابدار تولیدی برای انجام وظایف مختلف کمک کند، استفاده از آن معایبی را نیز به همراه دارد که در ادامه به اشاره خواهیم کرد. یکی از بزرگترین معایب استفاده از جزوات حسابداری این است که افراد نمی توانند سوالات و ابهامات پیش آمده را برطرف کنند.

به همین دلیل است که معمولاً توصیه می شود که حسابداران در کنار استفاده از جزوه های حسابداری، در دوره های آموزش حسابداری نیز شرکت کرده و با برعهده گرفتن پروژه های واقعی دانش خود را در این زمینه محک بزنند.

از دیگر معایب استفاده از چنین جزواتی این است که این جزوات تمامی سرفصل های مربوط به حسابداری تولیدی را شامل نمی شوند و لازم است که حسابداران از جزوات دیگری نیز به منظور کسب اطلاعات جامع تر استفاده کنند.

چه خدماتی را با استفاده از جزوه حسابداری تولیدی می توان ارائه کرد؟

استفاده از جزوات حسابداری به مشاوره حسابداری تولیدیکمک می کند تا بتوانند خدمات متنوعی را به شرکت ها و نهادهای تولیدی ارائه دهند که در ادامه به بررسی برخی از این خدمات خواهیم پرداخت:

خدمات حقوق و دستمزد

با رشد کسب و کارها، تعداد کارگران افزایش یافته و مدیریت حقوق و دستمزد به تدریج سخت می شود. در واقع لازم است که حسابداران تولیدی یک سیستم کارمزد قابل اطمینان و کارآمد را برای پرداخت حقوق و دستمزد کارمندان طراحی کنند.

در ضمن لازم است که برای پرداخت حقوق کارمندان اظهارنامه های مالی نیز تهیه و تنظیم شوند که حسابداران تولیدی با استفاده از جزوه حسابداری تولیدیمی توانند این وظیفه را به انجام برسانند.

خدمات مشاوره ای

یکی از مهم ترین خدماتی که توسط حسابداران تولیدی ارائه می شود، خدمات مشاوره ای است. در واقع حسابداران با تجربه، با تجزیه و تحلیل داده های موجود در شرکت ها به تعیین استراتژی تولیدی ها می پردازند و از این طریق می توانند به شرکت ها به سوددهی برسانند.

انجام خدمات مالیاتی

پرداخت مالیات بخش اجتناب ناپذیری از دنیای تجارت است که قوانین و محاسبات مربوط به آن، بسیار پیچیده بوده و نیاز به دانش در زمینه مالیات دارد. حسابداران تولیدی می توانند با کمک جزوه حسابداری تولیدیو آموزش حسابداری، دانش لازم را در این زمینه کسب کرده و از این طریق به شرکت ها در پرداخت به موقع مالیات کمک کنند.

در صورتی که پرداخت مالیات در موعد مقرر صورت نگیرد، تجارت با مشکلات قانونی مواجه شده و امکان این وجود دارد که شرکت در وضعیتی بحرانی قرار گیرد. بنابراین لازم است که حسابداری با تجربه وظیفه محاسبات مربوط به مالیات را عهده گرفته و اطلاعات لازم را در اختیار مدیران اصلی شرکت قرار دهد.