حسابداری تولیدی:
در هر صنعت و شرکتی، حسابداری یکی از بخش های بسیار مهم به شمار می آید به دلیل آن که سود و زیان یک شرکت را می توان با حسابداری محاسبه کرد. در واقع لازم به ذکر می باشد، بیشتر عملیاتی که در یک شرکت تولیدی قابل بحث و قابل انجام است، در خصوص مواردی مانند میزان هزینه تولید کالاهای شرکت، برنامه ریزی تولید و تمامی مراحل از ورود مواد اولیه در چرخه تولید و ... می باشد. در واقع بدون حسابداری تولیدی عملا بسیاری از شرکت های تولیدی با مشکلات بسیار متعددی رو به رو خواهند شد که قابل حل و فصل نیز نمی باشد. در کل حسابداری تولیدی باید در هر دوره مالی بتواند برآورد دقیقی از سیستم تولید را به شما ارائه دهد. در این مقاله قصد داریم تا به بررسی حسابداری تولیدی بپردازیم و اطلاعاتی را در این خصوص در اختیار شما قرار دهیم. بنابراین برای کسب اطلاعات بیشتر درباره نرم افزار حسابداری تولیدی رایگان تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
انواع واحدهای اقتصادی از نظر فعالیت:
به صورت کلی واحدهای اقتصادی از نظر فعالیت به سه دسته مختلف تقسیم بندی می شوند که در زیر به آن ها اشاره کرده ایم:
1)شرکت های خدماتی
شرکت های خدماتی همان گونه از نامشان مشخص است، خدمتی را به مردم جامعه ارائه می دهند. در واقع شرکت هایی مانند تعمیرگاه ها، هتل ها، درمانگاه ها و آموزشگاه ها که خدماتی به مشتریان ارائه میکنند و از این طریق در آمدی را کسب می نمایند، به شرکت های خدماتی مشهور هستند.
2)شرکتهای بازرگانی
یکی دیگر از واحدهای اقتصادی در دنیا، شرکت های بازرگانی می باشند. در واقع شرکت های بازرگانی مجموعه هایی هستند که به خرید و فروش کالا می پردازند. اما نکته بسیار مهم این است که این شرکت ها بدون آنکه شکل کالای مورد مبادله را تغییر دهند، کالاها و محصولات را خرید و فروش می کنند. شرکت های بازرگانی، عمده فروشان یا بنکداران و خرده فروشان را شامل می شود. فروشگاه ها و خواروبار فروشی ها نمونههایی از شرکت های بازرگانی هستند.
3)شرکت های تولیدی
سومین نوع واحدهای اقتصادی، شرکت های تولیدی هستند. شرکت های تولیدی، شرکت هایی هستند که مواد اولیه و کالاهایی را خریداری و آن ها را تغییر شکل می دهند و یا به کالای دیگری تبدیل می کنند. پس از آن که محصول یا کالای آن ها آماده شد، به فروش آن ها می پردازند. قابل ذکر می باشد که شرکت های تولیدی با استفاده از عوامل تولید به ساخت کالا خواهند پرداخت.
حسابداری تولیدی چیست؟
لازم به ذکر می باشد که یکی از انواع مهم ترین حسابداری، نوع تولیدی و صنعتی آن می باشد. در واقع باید اشاره شود که حسابداری تولیدی می تواند پیش بینی بسیار دقیقی از هزینه های لازم و در حال انجام برای تولید یک محصول در یک سازمان را بر عهده بگیرد. همچنین این نوع از حسابداری می تواند آماری دقیق از دو مورد مهم زیر را مشخص نماید:
- میزان ریسکپذیری
- میزان قیمت منطقی محصول
اگر از حسابداری تولیدی یا صنعتی استفاده شود و ثبت های مورد نظر در آن ها انجام گیرد، آنگاه می توان با خیالی آسوده تر وارد عرصه تولید شد. با حسابداری تولیدی می توان کنترلی همه جانبه بر روی هزینه های مواد، دستمزد و کارخانه، تصمیماتی عقلانی تر و دقیق تر گرفت. حسابداری تولیدی به عنوان یکی از پر کاربردترین انواع حسابداری به شمار می آید و به علت اهمیتی که حسابداری تولید و نوع سیستم حسابداری یک شرکت تولیدی برای مجموعهها دارد، باید به آن توجه ویژه ای شده و آن را به بهترین شکل ممکن آموخت.
اصول اساسی در حسابداری تولیدی:
باید اشاره شود که در حسابداری تولیدی سه اصل اساسی و بسیار مهم وجود دارد که مورد توجه حسابداران است. این سه اصل نقش اساسی را در تعیین قیمت تمام شده کالا دارند و محاسبه این موارد بر عهده حسابداری تولیدی می باشد. این اصول مهم به شرح زیر می باشد:
1)مواد اولیه
مواد اولیه شامل هر مورد یا موادی است که برای تولید کالا به آن نیاز می باشد. در حسابداری تولیدی خرید مواد اولیه باید توسط حسابداران مورد بررسی قرار بگیرد.
2)حقوق و دستمزد
حقوق و دستمزد شامل دستمزد تمام کارمندان و کارکنان در شرکت یا کارخانه مربوطه می باشد. در واقع هر فردی که به طور مستقیم در تولید کالا و محصول فعالیت دارد ماهانه باید حقوق و دستمزد خود را دریافت نماید و این موضوع باید توسط حسابداران نیز بررسی گردد.
3)سربار
برای تعریف سربار باید بیان نماییم که محاسبه هزینه های جانبی که در طول ماه پرداخت آن ها بر عهده شرکت تولیدی است، به سربار شناخته می شود. محاسبه این هزینه ها و پیش بینی آن ها نیز بر عهده حسابدار تولیدی می باشد.
_1000.png)
عوامل و عناصر مهم در حسابداری تولیدی:
عناصر و عوامل بسیار مهمی در حسابداری تولیدی وجود دارد که در زیر به آن ها خواهیم پرداخت:
1)ارزیابی موجودی
یکی از موارد مهمی که باید توسط حسابداران تولیدی محاسبه شود، ارزیابی موجودی در شرکت های تولیدی است! حال ممکن است این سوال برای شما به وجود بیاید که ارزیابی موجودی چگونه انجام می شود؟! برای پاسخ به این سوال باید اشاره شود که هزینه تمام شده محصولات در پایان دوره حسابداری بر اساس استانداردهای مختلف مورد محاسبه قرار می گیرند و سپس هزینه نهایی با موجودی کالاها مقایسه خواهد شد. البته ارزیابی موجودی بهصورت روزمره ضرورت چندانی نخواهد داشت. اما حسابداران زمان زیادی را صرف تعیین هزینه ها و بررسی سوابق هزینه های پرداخت شده برای موجودی کالاها می نمایند. لازم به ذکر است که روش های مختلفی نیز برای ارزش گذاری موجودی وجود دارد که در مقالات بعد به آن ها خواهیم پرداخت.
2)بررسی و ارزیابی قیمت کالاهای فروخته شده
در کل قیمت کالاهای فروخته شده می تواند دید همه جانبه ای به حسابداران بدهد. بدین صورت که قیمت کالاهای فروخته شده ارتباط مهمی با هزینه پرداختی به ازای هر کالا خواهد داشت. اما باید بدانید که پیگیری هزینه نهایی کالا بر اساس فاکتورهای مختلفی مشخص خواهد شد. برای آن که ارزش نهایی یک محصول مشخص شود، موارد مختلفی بر روی آن تاثیر گذار است، از هزینه مواد اولیه گرفته تا هزینه نیروی کار! بنابراین در ارزیابی قیمت کالاهای فروخته شده، به کمک دو پارامتر هزینه مستقیم و هزینه سربار، قیمت نهایی کالا مشخص و معین می گردد.
3) تجزیه و تحلیل محدودیتها
یکی دیگر از اصلیترین اقدامات در حسابداری تولیدی، تجزیه و تحلیل محدودیت ها می باشد. به دلیل آن که مدیریت محدودیت های یک شرکت تولیدی اساسی ترین و مهم ترین محرک سود آوری آن شرکت به شمار می آید. می توان اذعان داشت که جریان کار در فرایند تولید محصولات در یک نقطه از تولید با محدودیت هایی همراه می باشد. به عنوان مثال این محدودیت می تواند در تهیه مواد اولیه یا اتمام ظرفیت انبار باشد. یافتن این محدودیت در فرایند تولید می تواند بسیار مهم باشد زیرا که در تصمیم گیری های مهم اثر بسزایی دارد. محدودیت ها در شرکت ها، کل فرایند تولید را تحت تأثیر قرار می دهد. بنابراین یکی از مهم ترین اقدامات، تجزیه و تحلیل محدودیت ها و بررسی ظرفیت ها می باشد.
4) بررسی و تجزیه و تحلیل حاشیه سود
یکی دیگر از مهم ترین وظایف حسابداری تولیدی، بررسی و تجزیه و تحلیل حاشیه سود می باشد. در واقع این بخش از حسابداری تولیدی شامل جمع آوری کلیه هزینه های مربوط به تولید یک محصول و کسر آن از قیمت نهایی محصول می باشد. این روند یا این فرآیند سود حاصل را به شما ارائه می دهد. نکته بسیار مهمی که باید بدانید این است که تحلیل و بررسی حاشیه سود مربوط به یک بخش خاص نمی باشد. حاشیه سود را می توان در موارد ذکر شده در زیر مورد بررسی و تحلیل قرار داد:
- کانال های توزیع
- واحد تجاری
- مشتریان و خطوط تولید
لازم به ذکر می باشد که تحلیل و بررسی حاشیه سود، جزء اصلی ترین فعالیت های یک شرکت تولیدی به شمار می آید. از طریق تجزیه و تحلیل حاشیه سود، اطلاعات مهمی به دست می آید که در تصمیمگیری برای فروش بیشتر یا کمتر تاثیر بسزایی خواهد داشت. هم چنین باید بیان شود که گاها مسائلی مانند برون سپاری در شرکت های تولیدی مطرح می گردد که مقرون به صرفه بودن آن باید توسط بخش حسابداری مورد بررسی قرار می گیرد..
5)آنالیز واریانس
آنالیز یا تجزیه و تحلیل واریانس فرآیندی است که هزینه های عملیاتی را نسبت به هزینه هایی که از قبل در بودجه بندی برنامه ریزی شده بود، مقایسه خواهد کرد. این موضوع به نسبت موارد و عناصر دیگری که ذکر شد، ممکن است از اهمیت بالایی برخوردار نباشد، به دلیل آن که بودجه اولیه تعیین شده یا هزینه استاندارد همواره دقیق و بی عیب و نقص نمی باشد.
6)بودجه بندی
از تمامی تجزیه و تحلیل های عناصر ذکر شده در فوق، یک سری اطلاعات بسیار مهم به دست می آید. تمامی این اطلاعات به دست آمده از تجزیه و تحلیل موارد قبلی را می توان به عنوان مبنای بودجه بندی در سال جدید قرار داد. البته این کار یعنی بودجه بندی بیشتر بر عهده مدیر تولید می باشد نه حسابدار بخش تولیدی! اما حسابدار بخش تولیدی نیز می تواند این موضوع را به خوبی محاسبه نماید. در این خصوص حسابدار باید به مدیر تولید در تدوین بودجه کمک کند.
5 اصل مهم در حسابداری تولیدی:
به صورت کلی حسابداری تولیدی در 5 اصل بسیار مهم خلاصه می شود که دانستن آن می تواند دید بهتری به شما عزیزان بدهد. این 5 اصل اساسی و مهم به شرح زیر می باشد:
اصل درآمد:
اولین اصل، اصل در آمد است. در آمد زمانی مشخص می شود که مشتری کالا را خریداری کند یا از خدماتی که شرکت ارائه می دهد استفاده نماید.
اصل هزینه:
در بیشتر موارد هزینه ها زمانی نمایان می شود که قراردادی میان شرکت ها یا مشتریان بسته شود. هزینه ها در زمان دریافت کالا و یا خدمات پرداخت خواهند شد.
اصل تطبیق:
یکی دیگر از اصول حسابداری تولیدی، اصل تطبیق می باشد. این اصل در واقع تطابق هزینه های تولید و درآمد بوده و هزینه های کلی و سود حاصل شده را نمایان خواهد کرد.
اصل عینیت:
اصل عینیت بیان گر این است که یک حسابدار تولیدی همیشه باید از اطلاعات و داده های واقعی و قابل اثبات، در گزارش ها و صورت حساب ها استفاده کند. حسابداران تولیدی نباید اندازه گیری ذهنی را در صورت حساب ها به کار ببرند. زیرا این موضوع می تواند باعث بروز خطاهای متعددی شود.
اصل گزارشگری:
حسابداران تولیدی باید اصل گزارشگری را به خوبی فرا گرفته باشد. در واقع حسابداران با توجه به رقابت های موجود در بازار و هزینه های تولید یک محصول و همچنین ارزش آن، قیمت یک کالا را در صورت ضرر نکردن شرکت و کسب سود لازم مشخص می کنند.
هزینههای تولید در شرکت های تولیدی:
حال آنکه دیدگاهی درباره حسابداری تولیدی به دست آوردید، بهتر است درباره موارد مهمی مانند هزینه های تولیدی در شرکت ها اطلاعاتی را در اختیارتان قرار دهیم. در واقع می توان اشاره داشت که تمامی هزینه هایی که به صورت مستقیم بر روی بخش تولید تاثیر دارد، هزینه های تولید به شمار می آیند. هزینه های تولید به صورت کاملا مستقیم به جریان تولید کالا مربوط می باشند که در مجموع بهای تمام شده تولید کالا را تشکیل خواهند داد. هزینه های تولید شامل مواردی مانند زیر می باشد:
- برق مصرفی بخش تولید
- دستمزد مستقیم
- مواد مستقیم و غیرمستقیم
- هزینه حمل خرید مواد اولیه
- تعمیر ماشین آلات تولید و ...
هزینههای غیر تولیدی چه هزینه هایی هستند؟
علاوه بر هزینه های تولید، هزینه هایی در شرکت های تولیدی وجود دارد که به آن ها هزینه های غیر تولیدی اطلاق می گردد. در واقع می توان اشاره داشت که هزینه هایی که برای استمرار فعالیت شرکت تولیدی لازم است، هزینه های غیر تولیدی می باشد. این هزینه ها شامل موارد زیر می باشد:
- هزینه های عمومی و اداری
- هزینه های توزیع و فروش
- هزینه تعمیرات
- هزینه استهلاک
سخن پایانی:
شما عزیزان می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر درباره حسابداری تولیدی و نرم افزارهای مربوط به آن به سایت دایاوو مراجعه کرده و با کارشناسان و مشاوران در این خصوص مشورت نمایید.