اشخاص حقیقی نیز ملزم به ثبت نام در سامانه مودیان هستند. هر شخص صنفی یا حقیقی یا حقوقی که مکلف به پرداخت مالیات است باید در سامانه مودیان ثبت نام کند. بنابراین سامانه مودیان نامی آشنا و ضروری برای همه فعالان اقتصادی است. اگر شما هم جزو کسانی هستید که هنوز اطلاعات کافی در مورد سیستم مودیان ندارید، در این مقاله توضیحات کاملی در مورد سیستم مودیان و هر آنچه که باید در مورد این سیستم و نحوه ثبت نام بدانید را به شما خواهیم داد.
کدام دسته از اشخاص حقیقی مشمول ثبت نام در سامانه مودیان هستند؟
باید بگوییم که همه اشخاص حقیقی. بر اساس اطلاعیه سازمان مالیاتی، کلیه اشخاص حقیقی دارای کد ملی و فعالیت اقتصادی صرف نظر از نوع تجارت و شغل و حیطه فعالیت موظفند نسبت به ارسال صورتحساب الکترونیکی به سامانه مودیان مالیاتی اقدام نمایند و با عدم ثبت نام یا ارسال صورتحساب جریمه می شود.
مودیان مالیاتی
مودی مالیاتی کیست؟ از آنجایی که امروزه نام سیستم مودیان در همه جا پیچیده است، برخی می پرسند که "مودی" به چه معناست؟ بد نیست بدانید به هر فردی (اعم از حقیقی و حقوقی) که در سازمان مالیاتی پرونده مالیاتی داشته باشد، مودی گفته می شود.مؤدی شخصی حقیقی یا حقوقی است که در سازمان مالیاتی پرونده دارد و طبق قانون مشمول نظام مالیاتی است و موظف است در مهلت مقرر به تعهدات مالیاتی خود عمل کرده و در صورت لزوم مالیات پرداخت کند.
چه کسانی نیاز به ثبت نام در سامانه مودیان دارند؟
می توان گفت تمامی واحدهای اقتصادی در هر حوزه ای موظف به ثبت نام در سامانه مودیان هستند. اگر بخواهیم در مورد افراد و شرکت هایی که ملزم به ثبت نام در سامانه مودیان هستند بیشتر توضیح دهیم می توان به موارد زیر اشاره کرد:
• کلیه اشخاص حقوقی اعم از: شرکت با مسئولیت محدود، شرکت بازرگانی، شرکت با مسئولیت محدود، تعاونی و ....
• کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی که درآمد و سود اعم از حقوق و دستمزد، درآمد اجاره املاک و سایر درآمدهای حاصل از فروش کالا یا ارائه خدمات ایجاد می کنند.
• کلیه اشخاص حقیقی که فعالیت تجاری دارند: صنایع دستی خانگی، فروشگاه های اینترنتی و ....
موسسات غیر انتفاعی اعم از خیریه، بنیادها و غیره.
• واحدهای تجاری مستقر در مناطق ویژه اقتصادی.
در فصل پنجم قانون پایانه های تجاری آمده است:
«کلیه صاحبان مؤسسات تجاری و غیرتجاری و اشخاص حقوقی موضوع فصول 4 و 5 از فصل سوم قانون مالیات های مستقیم مصوب 12/3/1366 با اصلاحات بعدی آن مشمول ثبت در نظام مالیاتی می باشند».
سیستم مودیان برای اشخاص حقیقی:
آیا اشخاص حقیقی باید در سامانه مودیان ثبت نام کنند؟ پاسخ بله است! بر اساس آخرین و جدیدترین فراخوان سامانه مودیان، از تاریخ 10 دی ماه 1402 کلیه اشخاص حقیقی دارای کد ملی که از نظر اقتصادی فعال هستند صرف نظر از نوع معامله و میزان فعالیت مالی باید صورتحساب الکترونیکی خود را به سامانه مودیان ارسال نمایند. پس اگر یک فرد حقیقی هستید آموزش جامع سیستم مودیان را ادامه دهید. عدم ارسال فاکتور الکترونیکی به مودیان شما را مشمول جریمه های مودیان می کند.
چه کسانی مشمول ثبت نام در سامانه مودیان نیستند؟
اشخاصی که طبق قانون مکلف به ثبت نام در سامانه مودیان نیستند:
• اشخاص حقیقی موضوع ماده 81 قانون مالیات های مستقیم
• اشخاص مشمول ماده 142 قانون مالیات های مستقیم
• صنعتگران گروه سوم که کالا و خدمات ارائه می کنند از مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند.
آموزش سیستم مودیان:
مودیان برای ثبت نام در سامانه مودیان باید مراحل زیر را طی کنند. در زیر هر مرحله را جداگانه توضیح داده ایم، پس با ما همراه باشید:
1. ثبت در نظام مالیاتی و بایگانی
2. گواهی امضای الکترونیکی بگیرید
3. یک شناسه حافظه مالیاتی منحصر به فرد دریافت کنید
4. شناسه کالا و خدمات را دریافت کنید
ثبت نام در سامانه مالیاتی و ارائه اظهارنامه مالیاتی:
احتمالا اکثر مودیان پرونده مالیاتی خود را از قبل ارسال کرده اند، اما اگر موفق به ارسال پرونده مالیاتی نشدید، باید وارد سامانه https://tax.gov.ir شوید و جهت ثبت و ارسال پرونده مالیاتی به سازمان مالیاتی اقدام نمایید.
یک نکته بسیار مهم:
اگر پس از تکمیل اطلاعات و ایجاد کارپوشه، مجدداً اطلاعات خود را در سامانه ثبت الکترونیکی ویرایش کنید، وضعیت پوشه شما از «مجاز» به «غیرمجاز موقت» تغییر می‌کند و همه شناسه های مالیاتی منحصربه فرد غیرفعال و آپلود و ارسال می شوند و امکان پذیر خواهد بود. هیچ هزینه ای برای آن کارپوشه وجود نخواهد داشت. پس از تکمیل اطلاعات و تایید اطلاعات ویرایش شده، پوشه مجددا فعال می شود. برای فعال سازی شناسه منحصر به فرد قبلی لازم است مجددا درخواست دریافت شناسه یگانه شود. پس از تایید درخواست، شناسه منحصر به فرد قبلی شما فعال خواهد شد.
دریافت گواهی امضای الکترونیکی به صورت حضوری:
برای اخذ گواهی امضای الکترونیکی به صورت حضوری، لازم است از قبل به یکی از شعب پیشخوان یا دفاتر اسناد رسمی مراجعه و فرم درخواست گواهی امضای الکترونیکی را تکمیل نمایید. هنگامی که برای جمع آوری امضای الکترونیکی باید شخصاً به دفاتر اسناد رسمی یا شعبه یک دفتر پیشخوان مراجعه کنید، باید مدارک زیر را به همراه داشته باشید:
1. هزینه صدور گواهینامه (میزان آن در دفتر ثبت صدور گواهی قید شده است)
.2 پر کردن فرم درخواست
3. اصل و کپی شناسنامه
4. اصل و کپی یکی از مدارک شناسایی معتبر زیر همراه با عکس:
4.1 شناسنامه
4.2 گواهينامه
4.3 گذرنامه
5- رونوشتی از اساسنامه (ممهور به مهر سازمان)
6. کپی آگهی آخرین تغییرات در روزنامه رسمی (به گواهی مهر سازمان)
7. نماینده سازمان (دارای مهر سازمان)
پایانه های فروشگاهی چیست؟
همانطور که احتمالا بارها خوانده اید و شنیده اید سازمان مالیاتی علاوه بر سیستم مودیان از اصطلاح دیگری به نام قانون سامانه مودیان مالیاتی و پایانه های فروشگاهی استفاده می کند و حتما بارها عبارت کامل آن را شنیده اید که همان قانون پایانه فروشگاهی و نظام مودیان مالیاتی است. اما پایانه های فروشگاهی به چه معنا هستند؟ به طور کلی، هر معامله ای که دارای 3 شرط زیر باشد، پایانه فروشگاهی محسوب می شود:
• اتصال به سیستم مودیان
• صدور فاکتور الکترونیکی
• اتصال به شبکه های رسمی پرداخت
حافظه مالیاتی چیست؟
در بالا اشاره کردیم که حافظه مالیاتی یکی از چهار موردی است که در صورتحساب الکترونیکی وجود دارد. حال در مورد آن بیشتر توضیح خواهیم داد. حافظه مالیاتی اساساً واسطه ای برای تبادل اطلاعات بین مؤدی و سازمان مالیاتی است که در آن کلیه داده های مالیاتی گزارش شده توسط مؤدی ثبت و ذخیره می شود. حافظه مالیاتی دارای یک شماره منحصر به فرد است که توسط سازمان مالیاتی به مودی اختصاص داده شده است.
شماره مالیاتی یکتا چیست؟
شناسه یکتای حافظه مالیاتی یک کد شش رقمی است که توسط سامانه مودیان صادر می شود و برای هر مؤدی منحصر به فرد است. این شماره در بالای قبض الکترونیکی قرار دارد. برای به دست آوردن شماره مالیاتی منحصر به فرد، باید مراحل زیر را طی کنید:
• گواهی امضای الکترونیکی دریافت کنید
• استخراج امضای دیجیتال عمومی
• بارگذاری امضای دیجیتال در پرونده مودیان
• یک شناسه مالیاتی منحصر به فرد دریافت کنید
دریافت شناسه کالا و خدمات نظام مالیاتی:
شناسه کالا و خدمات یک کد 13 رقمی است که توسط سازمان صنعت، معدن و تجارت صادر می شود. دریافت این شناسه 13 رقمی از تاریخ 1401/08/01 برای کلیه مؤدیانی که ملزم به ارائه صورتحساب الکترونیکی به سامانه مودیان هستند الزامی است. شناسه کالا و خدمات از دو بخش عمومی و خصوصی تشکیل شده است.
ارسال فاکتور الکترونیکی با شناسه عمومی:
بر اساس اطلاعیه سازمان امور مالیاتی کشور، به منظور سهولت در انجام امور مودیان مالیاتی، این امکان وجود دارد که در صورت در دسترس نبودن شناسه کالای مورد نظر، صرفاً با استفاده از شماره زیر، نسبت به ارسال فاکتور الکترونیکی اقدام نمایید. شناسه عمومی بنابراین صدور صورتحساب الکترونیکی تنها با استفاده از علامت عمومی کالا بلامانع است.
آیا می توان از یک شناسه محصول در چندین ردیف از صورتحساب استفاده کرد؟
در صورت استفاده از شناسه کالای عمومی، امکان استفاده از آن در چند ردیف از صورتحساب وجود دارد، اما در صورت استفاده از شناسه منحصر به فرد، در هر ردیف از فاکتور الکترونیکی تنها می توان از یک شناسه منحصر به فرد استفاده کرد.
شماره منحصر به فرد مالیاتی چیست؟
- کد سیستم مودیان 22 رقمی
شماره مالیات منحصر به فرد یک کد 22 رقمی است. این کد 22 رقمی دارای 4 قسمت است که آن ها را از چپ به راست تقسیم می کنیم و هر قسمت نشان دهنده یکی از موارد زیر است:
6 رقم اول: حافظه مالیاتی (که در قسمت بالا به طور کامل توضیح دادیم)
5 رقم دوم: تاریخ فاکتور
10 رقم سوم: شماره سریال حساب
آخرین رقم: رقم چک
برای هر حساب یک شماره مالیات منحصر به فرد صادر می شود که همانطور که از نام آن پیداست برای هر حساب به فردی اختصاص می یابد. مالیات دهندگان زمانی که نیاز به برگشت یا اصلاح صورتحساب دارند به این شماره نیاز خواهند داشت.
صورتحساب الکترونیکی چیست؟
فاکتور الکترونیکی که در بالا به آن اشاره کردیم نوعی فاکتور است که در سامانه مودیان صادر می شود و دارای شماره مالیاتی منحصر به فرد است و در حافظه مالیاتی فروشنده ذخیره می شود. داده های مورد نیاز این حساب بر حسب نوع و فعالیت توسط سازمان امور مالیاتی تعیین می شود.
تعریف صورتحساب های الکترونیکی از نظر قانون:
ماده 1 آیین نامه اجرایی 95 قانون مالیات های مستقیم، صورتحساب الکترونیکی را به شرح زیر بیان می کند:
فرمی با شماره مالیاتی منحصر به فرد، به شکل الکترونیکی داده ها در حافظه مالیاتی ذخیره می شود. مشخصات و داده های حساب توسط سازمان با توجه به نوع کار تعیین و منتشر می شود. در مواردی که از دستگاه کارتخوان بانکی یا درگاه پرداخت الکترونیکی به عنوان پایانه فروشگاهی استفاده می شود، فاکتور یا گزارش الکترونیکی پرداخت خرید به عنوان فاکتور صادر می شود.
انواع صورتحساب الکترونیکی:
صورتحساب الکترونیکی به سه دسته زیر تقسیم می شود:
اولین نوع فاکتور الکترونیکی:
این نوع فاکتور الکترونیکی فاکتوری است که نیاز به اطلاعات فروشنده و خریدار (هر دو طرف معامله) دارد و شامل اطلاعات زیر است:
• نوع فروش
• اطلاعات کامل در مورد هویت خریدار و فروشنده
• شناسه محصول/خدمت و توضیحات محصول/خدمت
• واحد اندازه گیری محصول ارائه شده (کمیت یا تعداد)
• مبلغ واحد، تخفیف، مبلغ کل، مالیات بر ارزش افزوده
• شرح
• مبلغ پرداخت به صورت نقدی یا اعتباری
قالب های صورتحساب الکترونیکی نوع اول:
هر نوع حساب الکترونیکی با توجه به نوع کسب و کار مودیان و میزان فعالیت ها و تراکنش ها دارای فرم هایی می باشد. هر یک از الگو ها دارای موارد خاص و موارد مشترک با الگوهای دیگر است. اولین نوع از قالب های صورتحساب الکترونیکی عبارتند از:
• مدل اول: مدل فروش و خدمات
• نمونه دوم: فروش ارز (فقط مورد استفاده صرافی ها)
• مدل سوم: طلا، پلاتین و جواهرات (مورد استفاده فقط در جواهرفروشی ها)
• مدل چهارم: قرارداد پیمانکاری
• شکل پنجم: قبوض آب و برق
• نمونه ششم: بلیط هواپیما
• نمونه هفتم: صادرات
نوع دیگری از فاکتور الکترونیکی:
این نوع حساب فقط شامل اطلاعات فروشنده و سایر اطلاعات مربوط به کالا می شود و نیازی به داشتن اطلاعات مربوط به خریدار ندارد. از آنجایی که نوع معامله نقدی با حساب نوع دوم در نظر گرفته می شود، میزان مالیات بر ارزش افزوده برای آنها لحاظ نمی شود.
قالب های صورتحساب الکترونیکی از نوع دیگری
نوع دیگری از قالب های صورتحساب الکترونیکی عبارتند از:
• مدل اول: فروش کالا و خدمات
• نمونه دوم: طلا، جواهرات و پلاتین (فقط در جواهر فروشی ها استفاده می شود)
نوع سوم فاکتور الکترونیکی:
این نوع فاکتور در واقع رسید پرداخت دستگاه کارتخوان یا درگاه پرداخت الکترونیکی است که به عنوان پایانه های فروشگاهی مودی پذیرفته می شود اما قابل محاسبه و مطالبه به عنوان اعتبار مالیاتی نیست. این نوع صورتحساب شامل موارد زیر است:
• مقدار مبلغ پرداختی
• شماره فیش پرداخت
• شماره پایانه
• ردیابی موضوع
• تاریخ و زمان پرداخت
• اطلاعات بسیار کمی در مورد هویت فروشنده
• شماره پذیرنده را ذخیره کنید
قالب های صورتحساب الکترونیکی نوع سوم:
تاییدیه یا گزارش الکترونیکی دستگاه کارتخوان یا درگاه پرداخت الکترونیکی با شماره مالیاتی یکتا
• گزینه قوانین و مقررات را از نوار بالای صفحه انتخاب کنید
• روی گزینه «پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان» کلیک کنید.
• از منوی سمت راست با نام "قوانین" گزینه مقررات، دستورالعمل ها و نرم افزارهای پشتیبان را انتخاب کنید.
برخی از شرایط مهم صورتحساب الکترونیکی:
فاکتور ارجاعی چیست: فاکتوری که موضوع آن ابطال، برگشت از فروش یا اصلاح باشد، فاکتور ارجاعی نامیده می شود.
فاکتور مرجع چیست: فاکتور مرجع در واقع یک فاکتور فروش اصلی با هر وضعیت (تأیید /رد شده /بدون واکنش مورد نیاز)یا هر فاکتور یا بازگشت فروش(تأیید شده /بدون واکنش مورد نیاز)است.
آیا امکان تغییر فاکتور لغو شده وجود دارد؟
خیر لطفا توجه داشته باشید که فاکتور لغو شده قابل تغییر نیست
آیا ذکر شماره اقتصادی مشتری در فاکتور الکترونیکی الزامی است؟
در صورتی که خریدار تاجر و شخص حقوقی باشد، لازم است شماره اقتصادی وی در فاکتور الکترونیکی قید شود، اما در صورتی که خریدار مصرف کننده نهایی باشد، ذکر شماره اقتصادی در فاکتور الکترونیکی الزامی نیست.
فراخوان سامانه مودیان – تاریخ اجرای سامانه مودیان
یکی از سوالات متداول کارآفرینان این است که تاریخ اجرای سامانه مودیان چه زمانی است؟و چه کسانی باید در سامانه مودیان ثبت نام کنند و فاکتور الکترونیکی ارسال کنند.به طور کلی و بر اساس آخرین زمان منتشر شده از سوی سازمان مالیاتی کشور،از مهر 1402 کلیه شرکت ها و گروه های اقتصادی موظف به ثبت نام در سامانه مودیان از مهر 1402 لغایت دی ماه 1402 هستند.
اخرین کلام
نرم افزار سامانه مودیان یک سامانه آنلاین متعلق به سازمان مالیاتی است که در آن به مودیان پوشه ای برای تبادل اطلاعات مربوط به مالیات مؤدی از طریق آن کارپوشه بین سازمان مالیاتی و مؤدی اختصاص داده می شود.از طریق این سامانه امکان ارسال صورتحساب الکترونیکی نیز وجود دارد که به موجب آن فروشندگان فاکتورهای خرید خود را در سامانه آپلود کرده و خریدار باید آن را تایید کند.