همه کشورها دارای قوانین مالیاتی به خصوصی هستند و در کشور ما ایران نیز مالیات ها انواع و اقسام مختلفی داشته که هر کدام از آن ها بر اقتصاد کشور تاثیر بسزایی دارد و می تواند به عنوان یک منبع در آمدی عالی برای دولت ها و تامین رفاه حال افراد جامعه محسوب می شود. مالیات بر ارث نیز یکی از انواع مالیات ها به شمار می آید و به عنوان یکی از ابزارهای مالیاتی برای تأمین درآمد دولت محسوب می گردد. شایان ذکر است که منظور از مالیات بر ارث مالیاتی است که بر دارایی ها و اموالی که به ارث می رسند، وارد می گردد و مشمولین پرداخت آن لازم است تا این مالیات را به دولت پرداخت کنند. به صورت معمول مالیات بر ارث برای اموال و دارایی هایی که از فردی پس از وفاتش به وراث می رسد، اعمال خواهد شد.
حال مالیات بر ارث می تواند به صورت مستقیم بر روی دارایی های وراثتی یا به صورت غیر مستقیم از طریق مالیات بر ارزش افزوده بر روی خدمات حقوقی و مشاوره ای مرتبط با انتقال دارایی ها به ارث اعمال شود. املاک به جا مانده از متوفی، مشمول مالیات بر ارث هستند حال می خواهد املاک سند دار باشد یا قولنامه ای! در این مقاله از وب سایت دایاوو سعی داریم تا به بررسی مالیات بر ارث املاک قولنامه ای بپردازیم و اطلاعاتی را در این خصوص در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. بنابراین برای کسب اطلاعات بیشتر تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
مالیات بر ارث چیست؟
پیش از آن که به بررسی مالیات بر ارث املاک قولنامه ای بپردازیم، لازم است که تعریفی از مالیات بر ارث را خدمت شما عزیزان ارائه دهیم تا شما با این نوع مالیات آشنایی بیشتری پیدا کنید. به صورت کلی باید اشاره شود که مالیات بر ارث یکی از انواع مالیات مستقیم به شمار می آید که در بسیاری از کشورها مانند ایران، به دارایی های به جای مانده از متوفی (دارایی های وراثتی از جمله اموال منقول و غیر منقول) تعلق می گیرد. در قوانین مالیاتی کشور عزیزمان ایران، در صورت ورود مالی به وراث، این دارایی مشمول مالیات بر ارث خواهد شد و وراث موظف به پرداخت این مالیات به دولت خواهند بود. بر اساس قانون مالیات بر ارث در ایران، وراث باید:
- ظرف مدت یک سال از تاریخ وقوع فوت فرد فوت شده، فهرستی از اموال و دارایی های متوفی را به همراه تخمین ارزش آن ها، به سازمان امور مالیاتی کشور ارائه دهند و همچنین باید اظهار نامه مالیات بر ارث را تکمیل نمایند.
- فهرست دارایی های فرد متوفی باید شامل جزئیاتی مانند اموال ثبتی، دارایی های غیر ثبتی و هر گونه بدهی های متوفی باشد.
- پس از ارائه فهرست مذکور و پرداخت مالیات بر ارث، وراث مجاز به تقسیم دارایی ها و تنظیم امور وراثت می شوند.
- اگر مالیات بر ارث پرداخت نشود، ممکن است جریمه و هزینه های دیگری برای وراث اعمال گردد
- مالیات بر ارث به عنوان یکی از مالیات های مستقیم، تأثیر مستقیم بر دارایی های فرد و انتقال آن ها به وراث را دارا می باشد، به همین دلیل است که پرداخت به موقع و انطباق با قوانین مربوطه یک موضوع بسیار مهم بوده و به تنظیم و تعادل در امور مالی کشور کمک شایانی خواهد کرد.
باید اشاره شود که مالیات بر ارث، یکی از ابزارهای بسیار مهم مالیاتی به شمار می آید که علاوه بر تأمین درآمد دولت، می تواند به تعادل اجتماعی و اقتصادی کمک نماید و بدین ترتیب به پایداری و توسعه اقتصادی کشور نیز کمک کند.
مالیات بر ارث املاک:
حال که در خصوص مالیات بر ارث اطلاعاتی را به دست آوردید، لازم است که درباره مالیات بر ارث املاک نیز با شما صحبت کنیم. شایان ذکر است که برای تقسیم اموال فرد فوت شده در میان وراث باید مالیات بر ارث دارایی ها از جمله املاک به جای مانده از سوی ورثه پرداخت شود تا این دارایی ها قابل دخل و تصرف باشند در غیر این صورت وراث اجازه دخل و تصرف در دارایی ها را نخواهند داشت. حال یکی از دارایی ها ممکن است ملک باشد که تعیین و محاسبه میزان مالیات بر آن با توجه به قیمت املاک از اهمیت زیادی برخوردار است. از جمله عوامل مختلفی که در تعیین نرخ مالیات بر ارث ملک دخیل هستند می توان به موارد زیر اشاره داشت:
- کاربری ملک
- طبقه
- سال فوت و …
اگر به دنبال محاسبه مالیات بر ارث املاک هستید، باید به افراد حاذق در این زمینه مراجعه فرمایید تا بتوانید از آخرین قوانین دولت در خصوص مالیات بر ارث املاک و سایر موارد دیگر اطلاع یابید و مشمول جریمه های متفاوت نشوید.
ملک قولنامه ای چیست؟
همان گونه که می دانید، املاک قولنامه ای، املاکی بدون سند محسوب می شوند که بنا به دلایل مختلفی برای آن ها سندی اتخاذ نشده است. در بسیاری از مواقع، زمانی که در ساخت یک ملک تخلفی صورت گرفته باشد، هیچ گونه گواهی پایان کاری از طرف شهرداری برای ملک صادر نخواهد شد و این نداشتن پایان کار، سبب می شود تا ملک به صورت قولنامه ایی باشد. در این صورت اگر مالک به دنبال دریافت سند برود لازم است که تخلفات مربوطه را اصلاح کرده و یا خسارات و جریمه های آن را پرداخت کند. در غیر این صورت ملک از دریافت سند محروم خواهد ماند.
بنابراین، قبل از آن که مالیات بر ارث اعمال شود، لازم است که وضعیت ملک در صورت سند دار بودن یا غیر سند دار مشخص گردد زیرا میزان مالیات بر ارث این گونه املاک با یک دیگر متفاوت خواهد بود. شایان ذکر است که از جمله دلایلی که سبب می گردد که به یک ملک سند و پایان کاری از طرف شهرداری تعلق نگیرد می توان به موارد زیر اشاره داشت
- تأمین نکردن پارکینگ برای آپارتمان ها و ساختمان ها
- پیشروی بیش از حد تعیین شده در جواز ساخت
- وجود تعداد طبقات غیر مجاز بر روی ملک
- ساخت ملک مسکونی در یک زمین با کاربری غیر مسکونی
- عدم رعایت استانداردهای آتش نشانی و ....
نحوه ارزش گذاری املاک قولنامه ای به چه صورت است؟
پیش از آن که مالیات بر ارث املاک قولنامه ای مشخص شود، لازم است که ارزش ملک قولنامه ای به صورت تمام و کمال تعیین گردد. به صورت کلی، ملاک ارزش گذاری املاک مسکونی بدون سند، ارزش معاملاتی آن ها می باشد و ارزش معاملاتی، اطلاعاتی است که توسط کمیسیون تقویم املاک به صورت سالانه تعیین خواهد شد که این ارزش معاملاتی قاعدتا برای شهرها و مناطق مختلف از یک شهر نیز متفاوت است. از جمله نکاتی که در این خصوص باید بدانید، به صورت زیر است:
- ارزش معاملاتی املاک قولنامه ای به نسبت ارزش واقعی ملک بسیار کمتر است.
- مالیات بر ارث املاک قولنامه ای کمتر از مالیات بر ارث ملک با سند خواهد بود.
- قوانین مربوط به املاک تجاری و اداری قولنامه ای کمی متفاوت است و این املاک باید توسط کارشناس سازمان امور مالیاتی بررسی گردد.
- مالیات بر ارث املاک قولنامه ای تجاری و اداری بر اساس قیمت واقعی آن ها و در تاریخ روز تعیین می شود.
- مالیات بر ارث املاک قولنامه ای مانند مغازه و املاک اداری ممکن است مبلغ بالایی محاسبه شود.
بر روی املاک قولنامه ای، هیچ گونه معافیت از مالیاتی صورت نخواهد گرفت و تنها مواردی که شامل معافیت و جرائم مالیاتی می شوند، اثاثیه محل سکونت متوفی خواهند بود.
انحصار وراثت املاک قولنامه ای چگونه است؟
این سوال ممکن است برای بسیاری از شما عزیزان به وجود بیاید که انحصار وراثت املاک قولنامه ای به چه صورت می باشد؟ برای پاسخ به این سوال باید اشاره داشت که دریافت انحصار وراثت املاک قولنامه ای منوط به تنظیم سند رسمی ملک یا اموال مورد نظر خواهد بود.
در این راستا باید اشاره داشت که فروشنده قبل از هر اقدامی باید سند رسمی را تنظیم نماید. منظور از فروشنده نیز همان شخص وراث یا وارثان متوفی می باشد. پس از صدور سند رسمی، وراث یا وارثان می توانند ملک قولنامه ای را بین خودشان تقسیم کرده و هر یک سهم خود را برداشت نماید. در این خصوص نیز باید به این نکته توجه داشته باشید که:
- تعداد وارثان شخص متوفی برای دریافت سهم الارث از طرف دادگاه مشخص خواهند شد.
- وراث شامل نزدیکان شخص فوت شده و افرادی که وی حقی در وصیت خود برای آن ها در نظر گرفته است، هستند.
- تا صدور سند رسمی ملک مورد نظر، نمی توان ملک را فروخت یا آن را تقسیم کرد.
- برای صدور سند رسمی باید هزینه های عوارض و دفترخانه ثبت اسناد را پرداخت نمایید.
مالیات بر ارث ملک قولنامه ای
بسیاری از شما عزیزان ممکن است با مالیات بر ارث املاک قولنامه ای درگیر باشید. شایان ذکر است که مالیات بر ارث برای املاک قولنامه ای نیز وجود دارد، منتها قوانین آن کمی متفاوت است. از این رو در ابتدا باید اشاره داشت که اداره دارایی و مالیات اموال و املاک دارای سند رسمی هستند را به رسمیت می شناسد. به صورت کلی باید اشاره داشت که ملک با سند قولنامه ای سند رسمی ندارد، جزء اموال متوفی به شمار نمی آید و در این خصوص نیز مالیات بر ارث برای آن در نظر گرفته نخواهد شد.
البته این قانون برای تمامی املاک قولنامه ای وجود ندارد و در برخی از مواقع بر اساس قوانین خاص، مالیات بر ارث برای املاک قولنامه ای در نظر گرفته خواهد شد. به این صورت که اگر عقد قرارداد قولنامه ای به اطلاع اداره مالیات کشور برسد، مالیات بر ارث وضع می شود. اما اگر در این مورد اطلاعی به اداره دارایی ندهند، مالیات بر ارث هم در نظر گرفته نمی‌شود. شاید این مورد به نظر یک مزیت باشد، اما موضوع بسیار مهمی که باید بدانید این است که اموال و املاک قولنامه ای مشکلات زیادی دارند و به دلیل این مزیت کوچک نمی توان خود را درگیر این گونه املاک با مشکلات فراوان کرد.
مشکلات تقسیم ارث املاک قولنامه ای:
تقسیم ارث املاک قولنامه ای و انحصار وراثت این گونه از املاک، دارای یک سری مشکلات خاص است که این مشکلات به دلیل نبود سند رسمی بوده و در این راستا نیز باید بیان کرد که استعلام املاک قولنامه ای، راحت نیست! به عنوان مثال اگر اسناد مربوط به شخص متوفی، قولنامه ای باشد و همچنین این اسناد کم یا پنهان گردد، نمی توان از مقدار اموال به راحتی مطلع گشت یا استعلام های مربوط به آن را گرفت. در این صورت ممکن است فرد یا افرادی که سندی در دست ندارند، حق خود را دریافت نکنند. البته شاید بتوان از شهرداری در خصوص اموال و املاک قولنامه ای استعلام های لازم را دریافت کرد. همچنین قولنامه کردن اموال در بعضی از مناطق معمول بوده و همین موضوع می تواند کار را سخت تر کند. بنابراین می توان اذعان داشت که تقسیم ارث املاک قولنامه ای کمی مشکل است و باید حتما همه اسناد مربوط به آن در دسترس وراث قرار داشته باشد.
میزان مالیات بر ارث املاک قولنامه‌ای
همان گونه که در بخش های قبلی اشاره داشته ایم، میزان مالیات بر ارث املاک بدون سند، به تاریخ فوت، طبقه ورثه و کاربری ملک قولنامه ای بستگی خواهد داشت. از آن جا که قوانین مالیاتی در سال 1395 دستخوش یک سری تغییرات شد، بر اساس این تغییرات باید اشاره داشت که اگر متوفی بعد از سال 95 فوت کرده باشد وراث مشمول قانون جدید خواهند بود و اگر سال فوت متوفی قبل از 95 باشد، ورثه باید به نرخ قانون قدیم مالیات املاک قولنامه ای که مشمول پرداخت مالیات می باشند را پرداخت نمایند.
همچنین ورثه ای که نسبت نزدیک تری با متوفی دارند، نرخ مالیات کمتری برای ان ها از سوی اداره مالیات در نظر گرفته خواهد شد. به عنوان مثال نرخ مالیات وراث طبقه اول از طبقه دوم کمتر می باشد. وراث طبقه دوم نیز مالیات کمتری نسبت به وراث طبقه سوم پرداخت می نمایند. علاوه بر این موارد ذکر شده، املاک قولنامه ای با کاربری تجاری ، نرخ مالیات بر ارث بیشتری نسبت به املاک اداری و مسکونی دارند و همچنین املاک اداری نیز دارای مالیات بر ارث بیشتری نسبت به املاک مسکونی می باشد. در ادامه نرخ مالیات برای املاک بدون سند در قوانین جدید بیان شده است و این نرخ ها بر اساس نوع کاربری ملک و وراث طبقه اول و دوم و سوم می باشد:
- املاک تجاری، وراث طبقه اول 3. درصد، وراث طبقه دوم 6 درصد و وراث طبقه سوم دوازده درصد
- املاک مسکونی وراث طبقه اول 7.5 درصد، وراث طبقه دوم 15 درصد و وراث طبقه سوم 30 درصد
- املاک اداری وراث طبقه اول 3 درصد وراث طبقه دوم 6 درصد و وراث طبقه سوم 12 درصد.
برای وراث مشمول قانون قدیم میزان مالیات صرفاً بر اساس ارزش ملک قولنامه ای محاسبه می شود. نرخ مالیات در قانون قدیم برای ورثه طبقه اول 35%، طبقه دوم 45%، و طبقه سوم 65% می باشد.
سخن پایانی:
در این مقاله از وب سایت دایاوو سعی کردیم تا به بررسی مالیات بر ارث املاک قولنامه ای بپردازیم و اطلاعاتی را در این خصوص در اختیار شما قرار دهیم. بنابراین برای کسب اطلاعات بیشتر به وب سایت ما مراجعه کرده و با کارشناسان در این خصوص مشورت کنید.