مالیات بر درآمد پزشکان به معنای دریافت 10 درصد از حق الزحمه پزشکان است. این نوع مالیات مالیات علی الحساب محسوب می شود. مبلغی که در پایان ماه و پس از وصول مبلغ فاکتور از حق الزحمه پزشکان کسر می شود از طریق سامانه پرداخت مالیات پزشکان به نام پزشکان به حساب سازمان امور مالیاتی واریز می شود. چالش مالیات پزشک، محاسبه آن است. چرا که حقوق واقعی پزشکان هیچگاه به وضوح مشخص نشده است.
به همین دلیل سازمان مالیاتی کشور در خصوص دریافت مالیات بر درآمد پزشکان و همچنین تعیین درآمد واقعی آنها اقدامات موثری انجام داده است. این اقدامات با هدف دریافت مالیات عادلانه از پزشکان و ساماندهی و شفاف سازی درآمد آنها انجام می شود. یکی از مهمترین اقدامات، الزام پزشکان به استفاده از دستگاه پوسچر است. این سازمان براساس بندهای «ی» و «ک» تبصره 6 لایحه بودجه، پزشکان را موظف به استفاده از دستگاه های کارتخوان یا پوز کرد.
نکات مهم در زمینه محاسبه مالیات بر درآمد پزشکان
در مورد مالیات بر درآمد پزشکان نکات مهمی وجود دارد که در این مقاله باید به آنها اشاره کرد.این نکات شامل موارد زیر است.
• پزشکانی که درآمد واقعی خود را اعلام نکنند و مالیات تعیین شده توسط سازمان امور مالیاتی را پرداخت نکنند مشمول جریمه سنگین می شوند.
• نحوه محاسبه این نوع مالیات ربطی به میزان تخصص و عناوین علمی دکتری علوم ندارد. پس نحوه محاسبه مالیات برای همه پزشکان با هر تخصص و دانشی یکسان است. تنها چیزی که تعیین کننده نرخ مالیات پزشکان است میزان درآمد آنهاست.
• نحوه محاسبه مالیات پزشکان و سایر اشخاص حقیقی طبق قوانین مالیاتی کشور انجام می شود.
مالیات بر درآمد پزشکان چگونه محاسبه می شود؟
محاسبه مالیات بر درآمد پزشک
• مالیات تکلیفی برای پزشکان
• مالیات بر سود مشاغل
• مالیات بر درآمد از حقوق
بنابراین هر پزشکان موظف است با توجه به نوع فعالیت یکی از سه نوع مالیات مانند جراحی، همکاری خارج از بیمارستان یا کار در مراکز بهداشتی را بپردازد.کدام مشاغل ملزم به صدور صورت حساب الکترونیکی برای سازمان مالیاتی هستند؟
نحوه محاسبه مالیات بر درآمد پزشکان یا مالیات بر درآمد حقوق
نحوه محاسبه مالیات بر درآمد پزشکان با روش تعیین دو نوع مالیات دیگر کمی متفاوت است. گاهی اوقات پزشکان توسط مراکز درمانی و بیمارستان ها استخدام می شوند.در چنین مواردی وضعیت کارمند و کارفرما بین پزشکان و بیمارستان یا مرکز درمانی حفظ خواهد شد. به این ترتیب بیمارستان یا مرکز درمانی کارفرمای پزشکان است و کارفرما موظف است درصدی از حقوق پزشکان را به عنوان مالیات کسر کند. سپس به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز شود.
محاسبه مالیات بر درآمد پزشکان و مالیات بر سود مشاغل
بر اساس ماده 93 قانون مدنی درآمدی که پزشکان در قبال کار و شغل خود کسب می کنند پس از کسر معافیت مشمول مالیات بر درآمد پزشکان می شود. این نوع مالیات برای آن دسته از پزشکانی است که مطب یا کلینیک خصوصی دارند و فعالیت پزشکی مستقلی انجام می دهند. مالیات این دسته از پزشکان طبق نرخ ماده 131 قانون مالیات های مستقیم از آن ها محاسبه و اخذ می شود.
مالیات تکلیفی برای پزشکان
مالیات مقطوع را می توان بخشی از مالیات بر درآمد پزشکان دانست که مراکز بهداشتی و درمانی مسئولیت آن را بر عهده دارند. اما پزشکانی که به عنوان اشخاص حقیقی با ارائه خدمات به این مراکز درآمدزایی می کنند، موظف به پرداخت مالیات هستند. مالیات مقطوع بر اساس فرم تبصره ماده 100MM و اظهارنامه مالیاتی ارائه شده توسط مؤدی محاسبه خواهد شد. سپس مبلغ را سازمان امور مالیاتی اعلام و از مودی دریافت می کنند.
در ادامه سوال درباره مالیات بر درآمد پزشکان باید گفت که گاهی پزشکان بدون استخدام در بیمارستان خدمات ارائه می دهند. ارائه خدمات توسط پزشکان در بیمارستان ها یا مراکز درمانی می تواند دلایل مختلفی داشته باشد. انجام عملیات پزشکی در بیمارستان یا کلینیک یکی از خدماتی است که پزشکان به مراکز درمانی ارائه می دهند. در این صورت پزشکان با مرکز درمانی مذکور قرارداد منعقد می کنند. البته قراردادی که بین پزشکان و مرکز درمانی منعقد می شود می تواند مشارکتی یا غیرهمکاری باشد.
نحوه محاسبه مالیات تکلیفی پزشک
محاسبه مالیات بر درآمد پزشکان نیز طبق بند 1 تبصره 6 قانون بودجه بیمارستان ها و مراکز بهداشتی درمانی به صورت مالیات انجام می شود. بر اساس تبصره مذکور، مراکز بهداشتی و درمانی و بیمارستان ها موظفند 10 درصد مالیات تکلیفی را از حقوق پزشکان کسر کنند. سپس آن را به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز کنید. لازم به ذکر است نحوه پرداخت این نوع مالیات مشروط به قراردادهای تعاونی و غیر تعاونی می باشد.
معافیت پزشکان از پرداخت مالیات بر درآمد
در مورد معافیت پزشکان از پرداخت مالیات بر درآمد باید گفت که نوع و میزان این شکل از معافیت مالیاتی بسته به نوع فعالیت پزشکی متفاوت است. به این معنی که اگر پزشکان به صورت مستقل کار کند و خدمات خود را در مطب یا پلی کلینیک خصوصی خود ارائه دهد، فردی حقیقی محسوب می شود که دارای شغل است. بنابراین این گونه پزشکان با این شرایط کاری از پرداخت مالیات معاف خواهند بود. معافیت مالیاتی پزشکان بر اساس ماده 101 قانون مدنی در نظر گرفته شده است.
نکته ای در مورد این نوع مالیات
جالب است بدانید که پزشکان در هر مرکز درمانی به جز فعالیت پزشکان از پرداخت مالیات بر درآمد معاف هستند. به این ترتیب می توانند در طول سال از معافیت مالیاتی استفاده کنند. علاوه بر این، برخی از پزشکان نیز می توانند سالی یک بار از معافیت مالیاتی استفاده کنند. همچنین آن دسته از پزشکانی که به صورت مشارکتی با سایر افراد فعالیت می کنند می توانند در طول سال حداکثر از دو معافیت مالیاتی استفاده کنند.
تکالیف مالیاتی پزشکان چیست؟
انجام امور حقوقی یکی از مهمترین موارد در محاسبه مالیات بر درآمد پزشکان است. این امر در مورد پزشکانی که مشمول مالیات فعالیت هستند اعمال می شود. باید گفت انجام کارهای حقوقی در زمان توافق شده امری مهم و ضروری است. برخی از تعهدات مالیاتی پزشکان عبارتند از:
• تهیه و هماهنگی قرارداد با مراکز درمانی بر اساس دستورالعمل ها و الزامات مالیاتی
• استفاده از دستگاه های POS قانونی و پایانه های فروش
• ثبت نام در نظام مالیاتی و اقامه دعوی قضایی
• پلمپ دفاتر حقوقی ثبت وقایع مالی مشمولین گروه مالیاتی اول
• ارائه مدارک اجباری کسر مالیات توسط مراکز درمانی
• تسلیم اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقیقی و بایگانی مدارک پشتیبان
• ارائه لیست ماهانه بیمه کارکنان
پزشکانی که برای انجام فعالیت و ارائه خدمات به تجهیزات و مواد اولیه نیاز دارند و ملزم به تهیه این تجهیزات هستند، ملزم به ارائه فاکتور می باشند. زیرا فقط با ارائه فاکتور های رسمی مشمول معافیت مالیاتی می شوند. دندانپزشکان از جمله پزشکانی هستند که با ارائه فاکتور خرید لوازم اداری می توانند از پرداخت مالیات معاف شوند.
اظهارنامه مالیات بر درآمد پزشک
تشکیل پرونده مالیات بر درآمد پزشکان یکی از اصلی ترین تعهدات مالیاتی پزشکان است. این برنامه برای پزشکانی است که مشمول مالیات فعالیت هستند. صاحبان مراکز زیر موظف به ارائه اظهارنامه مالیاتی می باشند. بدیهی است اظهارنامه مربوط به کار پزشکان در هر سال تجاری حداکثر تا پایان خرداد ماه سال بعد باید ارائه شود.
• صاحبان آسایشگاه
• صاحبان بیمارستان
• صاحبان زایشگاه
• صاحبان کلینیک ها و آزمایشگاه ها
• صاحبان مشاغل پزشکی مانند مانند طبی و غیر طبی
• صاحبان موسسات رادیولوژی و فیزیوتراپی و بهداشتی
• پزشکان و دندانپزشکان که مطب دارند
لازم
به توضیح است در صورتی که صاحبان مشاغل و مشاغل پزشکی تحت عنوان شخص حقوقی فعالیت کنند، مهلت درخواست برای آنها متفاوت است. به این ترتیب مهلت ارائه صورت عملکرد و پرداخت مالیات تعیین شده برای این پزشکان حداکثر 4 ماه پس از پایان سال کاری می باشد.
مالیات پزشکان خوداشتغال!
بر اساس اعلام سازمان مالیاتی، کلیه صاحبان مشاغل اعم از پزشکان که فعالیت را انجام می دهند، بر اساس آیین نامه اجرایی ماده 95 قانون مالیات های مستقیم به سه گروه مالیاتی اول، دوم و سوم تقسیم می شوند که هر کدام از آنها دارای تعهدات مالیاتی مختلفی است.
اولین گروه از صاحبان مشاغل
این گروه شامل کارآفرینانی است که مبلغ فروش یا آخرین مالیات تعیین شده آنها بیشتر از مقدار معین است و باید کلیه وظایف شرکت ها (اشخاص حقوقی) از قبیل ارسال اظهارنامه مالیاتی، ارسال معاملات فصلی، صدور صورتحساب، نگهداری دفاتر قانونی را انجام دهند.
گروه دیگری از صاحبان مشاغل
این گروه بر اساس گردش مالی و مالیات های تعیین شده که مبالغ آن کمتر از گروه اول است باید اظهارنامه مالیاتی مشابه گروه اول ارائه و کلیه درآمدها و هزینه های هر ماه خود را گزارش و گزارش سالانه تهیه کند و برای امور مالیاتی به اداره ذیصلاح تحویل دهد.
گروه سوم صاحبان مشاغل
دسته سوم کارآفرینانی هستند که جزو گروه اول و دوم نیستند اما ارسال اظهارنامه مالیاتی و تهیه گزارش سالانه درآمد و هزینه و ارائه آن از جمله تعهدات آنهاست.چیزی که جالب به نظر می رسد این است که وقتی همه صاحبان مشاغل مانند پزشکان پرونده مالیاتی خود را تشکیل می دهند در گروه 3 قرار می گیرند و باید 2 سال کمتر از سایر گروه ها تکالیف این گروه را انجام دهند.
مالیات بر پزشکان شاغل در مراکز درمانی
این پزشکان چه پزشکان عمومی و چه متخصص که کارهای مربوط به مراکز بهداشتی و بیمارستانی و غیره را انجام می دهند تعهد خاصی ندارند و فقط مراکز بهداشتی و درمانی دولتی یا خصوصی باید با پزشکان قرارداد کاری منعقد کنند، حقوق ماهانه و کارمزد، بیمه کار خود را به مؤسسه تأمین اجتماعی پرداخت می کنند و مالیات حقوق را طبق ماده 84 قانون مالیات های مستقیم که هر سال میزان مناسب آن در قانون بودجه تعیین می شود محاسبه و به سازمان امور مالیاتی گواهی می دهند.
مالیات پزشکانی که با مراکز درمانی قرارداد دارند
تعدادی پزشکان هستند که در بیمارستان ها و مراکز بهداشتی شاغل نیستند اما با آنها قرارداد می بندند به اصطلاح. پزشکان قراردادی و این قرارداد می تواند مشارکتی یا غیرهمکاری باشد.
قرارداد مشارکت
قرارداد مشارکتی که بین پزشکان و مراکز درمانی منعقد می شود به شرح زیر است: درصد پزشکان بابت دانش و تخصص وی از یک سو و مراکز درمانی و بیمارستان ها برای لوازم و تجهیزات و خدمات نگهداری و مراقبت چند درصد است. از طرفی عملکرد دارند و از درآمد بیماران نیز سهمی دارند.بر این اساس هم پزشکان قراردادی و هم مراکز درمانی لازم است فقط درآمد خود را اعلام کنند و در سامانه معاملات فصلی ماده 169 مفاد قانون اساسی اعلام کنند که در صورت عدم انجام این تکلیف ظرف یک ماه و نیم پس از پایان هر فصل مربوطه. مشمول جریمه می شوند. با نرخ 1% معاملاتی وجود دارد که به سازمان اعلام نشده است.
قرارداد عدم مشارکت
برخی از انواع قراردادهایی که مراکز بهداشتی درمانی با پزشکان متخصص و پزشکان عمومی منعقد می کنند غیرهمکاری هستند. به گونه ای که پزشکان طرف قرارداد فقط در قبال خدماتی که به بیمارستان ارائه می کند غرامت دریافت می کند، مانند جراحی و غیره. در این نوع قرارداد، پزشکان موظف است کل مبلغ دریافتی از مرکز درمانی را به عنوان درآمد درج کند و بیمارستان و پزشکان باید مبلغ مربوطه را به عنوان حق الزحمه یا درآمد در سامانه تراکنش های فصلی ارسال کنند تا مشمول آن نشوند.
نرخ مالیات بر درآمد پزشک
دو گروه کلی برای پزشکان وجود دارد. گروه اول در استخدام مراکز بهداشتی درمانی و گروه دوم را پزشکانی تشکیل می دهند که با مراکز بهداشتی درمانی، بیمارستان ها و ... قراردادهای تعاونی و غیرهمکاری منعقد می کنند و حق الزحمه دریافت می کنند.این گروه دوم موظفند اظهارنامه مالیاتی کلیه درآمدهای خود اعم از درآمد دفتری، درآمد کارمزد، درآمد مشارکت و ... را طبق ماده 95 قانون مالیات های مستقیم به سازمان مالیاتی ارسال کنند.
پس از بررسی اسناد و مدارک و قراردادهای موجود توسط مأموران مالیاتی، درآمد مشمول مالیات سالانه کارآفرینانی که اظهارنامه مالیاتی خود را تسلیم و دفاتر تجاری ارائه کرده اند، یعنی اسناد و مدارک موضوع ماده 95، حداکثر تا میزان معافیت قانونی مربوطه در سال 1398 معادل 288.000.000 ریال و برای اثر سال 1400 معادل 360.000.000 ریال از مالیات معاف بوده و مازاد بر آن مشمول مالیات موضوع ماده 131 قانون مالیات های مستقیم خواهد بود.
استفاده از کارتخوان برای پزشکان
از آنجایی که برخی از صاحبان مشاغل از جمله پزشکان درآمد خود را به سازمان مالیاتی اعلام نکرده اند، بر اساس مفاد تبصره 2 ماده 169 قانون مالیات های مستقیم و همچنین تبصره 6 قانون بودجه سال 1397 هدف از شفاف سازی اطلاعات، استفاده از دستگاه کارتخوان برای پزشکان اجباری شده است و چنانچه سازمان به نحوی متوجه عدم استفاده پزشکان از دستگاه کارتخوان شود، مشمول جرم مالیاتی خواهد شد.جرایم عدم استفاده از خوانندگان و پایانه های ذخیره سازی
سازمان امور مالیاتی برای پزشکان متخلفی که از دستگاه کارتخوان استفاده نمی کنند، جرایم کیفری زیر را تعیین کرده است.
1. در صورتی که پزشکان عمومی و متخصص از دستگاه کارتخوان متصل به سازمان مالیاتی استفاده نکنند و یا در پایانه فروش حساب خود را ثبت کنند، مشمول جریمه ای معادل 2 درصد از فروش هایی که به سازمان گزارش نکرده اند، خواهند بود.
2. ضمناً هر درآمدی که سازمان مالیاتی تشخیص دهد پزشکان در سامانه تجارت ثبت نکرده اند، با جریمه تعیین شده، درآمد کتمان شده تلقی می شود و پزشکان متخلف مشمول جریمه غیرقابل بخشودگی معادل 30 درصد مالیات متعلق هستند٬ ماده 192 قانون مالیاتهای مستقیم است.
مشوق های استفاده از کتابخوان ها و پایانه های فروش
به منظور ایجاد انگیزه در پزشکان برای نصب و استفاده از دستگاه های کارتخوان و پایانه های فروش، امتیازات و مشوق هایی برای دارندگان این دستگاه ها که به سازمان مالیاتی نیز متصل هستند، در نظر گرفته شده است. معادل هزینه های انجام شده توسط پزشکان برای خرید، نصب و راه اندازی سیستم فروشگاهی اعم از نرم افزار و سخت افزار که دارای مدارک قابل قبول و معتبر باشد.
نتیجه گیری
مالیات بر درآمد پزشکان شامل کلیه پزشکانی می شود که به صورت خصوصی یا تعاونی یا در خدمت مراکز درمانی خدمات ارائه می دهند. البته نحوه محاسبه مالیات پزشکان بسته به مرکز درمانی محل کارشان متفاوت است.