معافیت مالیاتی چیست؟ انواع معافیت مالیاتی 1402

معافیت مالیاتی به معنای برداشت موقت یا دائم برخی از درآمدها و دارایی ها از پرداخت مالیات است. معافیت مالیاتی 1402 درآمد حاصل از دستمزد برای درآمدهای تا سقف 5 میلیون و 600 هزار تومان و معافیت مالیاتی درآمد اجاره املاک 1402 تا سقف درآمد سالانه کمتر از 50 میلیون تومان در نظر گرفته شده است. اخذ مالیات توسط دولت ها وسیله ای برای توزیع برابر ثروت در بین تمامی طبقات جامعه است و پرداخت آن طبق قانون نقش بسیار مهمی در چرخه اقتصادی کشور دارد. قانون مالیات های مستقیم حاوی مهم ترین قوانین مربوط به مالیات است که در آن نحوه پرداخت و سایر موارد مرتبط پیش بینی شده است.

معافیت مالیاتی یکی از مواردی است که قانون مالیات های مستقیم به آن توجه ویژه ای داشته است و هدف آن حمایت دولت از برخی شرکت ها و افراد برای توزیع عادلانه ثروت است. معافیت های مالیاتی سال 1402 ویژه و انحصاری بوده و تنها در صورت وجود شرایطی که قانونگذار بخواهد قابل اعمال است. بنابراین در این مقاله می گوییم معافیت مالیاتی چیست و چه موارد و انواعی دارد. سپس با ارائه جدولی مرتبط با این موضوع توضیح دهیم که سقف معافیت مالیاتی از سال 1402 چقدر است و در چه شرایطی اعمال می شود. برای اطلاعات بیشتر در این مورد با ما همراه باشید.

معافیت مالیاتی چیست؟

قبل از توضیح اینکه معافیت مالیاتی چیست و سقف آن در سال 1402 چقدر است و تفاوت آن با بخشودگی جرائم مالیاتی چیست؟ باید توضیح دهیم که مفهوم مالیات چه بوده، انواع آن کدام است. بعد بگوییم معافیت مالیاتی چقدر است و در سال 1402 چقدر خواهد بود. برای تبیین مفهوم مالیات و انواع آن باید به قانون مالیات های مستقیم مراجعه کرد.

مالیات مستقیماً در قانون مالیات های مستقیم تعریف نشده است، اما با توجه به متن این قانون می توان گفت که مالیات بخشی از درآمد دولت است که جزو نرم افزار سامانه مودیان مورد نظر قانونگذار است. بر توزیع عادلانه ثروت و شکوفایی اقتصادی جامعه تأثیر می گذارد.

طبق قانون مالیات های مستقیم، مالیات ها به طور کلی به دو دسته مالیات های مستقیم و مالیات های غیرمستقیم تقسیم می شوند. مالیات مستقیم مانند مالیات بر درآمد ناشی از اجاره اموال همان طور که از نامش پیداست مالیاتی است که مستقیماً از درآمد و اموال اشخاص حقیقی و حقوقی مشمول مالیات اخذ می شود و مالیات غیرمستقیم مالیاتی است که از درآمد و اموال اشخاص حقیقی و حقوقی دریافت می شود. به طور غیر مستقیم از کالاها و خدمات مصرفی اخذ می شود و از مصرف کنندگان کالا و خدمات دریافت می شود. همان طور که قانون مالیات های مستقیم برای موارد پرداخت مالیات و مشمولان آن با هدف حمایت از برخی اقشار کم درآمد، معافیت مالیاتی 1402 و مشوق های مالیاتی را نیز پیش بینی کرده است. در پاسخ به این سوال که معافیت مالیاتی چیست؟ باید گفت معافیت مالیاتی به معنای خارج شدن برخی منابع درآمد و سرمایه از شمول پرداخت مالیات است که می تواند موقت یا دائمی باشد.

از آنجایی که موارد معافیت مالیاتی در سال 1402 مشخص است و تنها در صورت وجود شرایط قابل اعمال است، در ادامه مقاله قصد داریم بگوییم آن موارد و انواع معافیت مالیاتی چیست و بر اساس جدول، آن را تعیین کنیم.

اهداف معافیت مالیاتی

معافیت های مالیاتی با توجه به سیاست های دولت و اقتصاد کشور می تواند با اهداف متفاوتی اجرا شود. در زیر به بررسی برخی از اهداف معافیت مالیاتی می پردازیم. مشوق های سرمایه گذاری: معافیت های مالیاتی می تواند انگیزه ای برای سرمایه گذاری در بخش های خاصی از اقتصاد یا مناطق جغرافیایی خاص ایجاد کند. به عنوان مثال، معافیت مالیاتی برای سرمایه گذاری در مناطق توسعه نیافته یا برای پروژه های نوآورانه و تحقیقاتی.

حمایت از گروه‌ های خاص: برای حمایت از گروه ‌های جمعیتی خاص مانند سالمندان، معلولان یا خانواده‌ های کم ‌درآمد می ‌توان اعتبار مالیاتی ارائه کرد.

دستیابی به اهداف سیاسی یا اجتماعی: معافیت های مالیاتی را می توان برای دستیابی به اهداف سیاسی یا اجتماعی خاص مانند حمایت از فعالیت های زیست محیطی یا توسعه فرهنگ و هنر استفاده کرد.

حمایت از موسسات غیرانتفاعی و خیریه: موسساتی که برای اهداف اجتماعی و غیر انتفاعی فعالیت می کنند، می توانند از معافیت مالیاتی برخوردار شوند. این معافیت ها به این سازمان ها کمک می کند تا منابع بیشتری را به نفع اهداف خود صرف کنند.

تسهیل توسعه اقتصادی: در برخی موارد، دولت ها از مشوق های مالیاتی برای تسهیل توسعه اقتصادی در برخی مناطق یا صنایع خاص استفاده می کنند. این مورد می تواند به صورت تشویق سرمایه گذاری در صنایع جدید یا فناوری های جدید باشد.

کاهش بی عدالتی مالیاتی: معافیت های مالیاتی می تواند به کاهش بی عدالتی مالیاتی کمک کند. به عنوان مثال معافیت برای خانواده های کم درآمد می تواند به کاهش بار مالیاتی این گروه کمک کند.

انواع معافیت های مالیاتی

در قسمت قبل معنی معافیت مالیاتی را توضیح دادیم و تفاوت مالیات مستقیم و مالیات غیر مستقیم را بیان کردیم. از آنجایی که معافیت مالیاتی سال 1402 به مالیات های مستقیم مانند مالیات بر درآمد حقوق و مالیات بر دارایی مانند ارث و خودرو اشاره دارد، در این قسمت از مقاله قصد داریم به انواع معافیت های مالیاتی بپردازیم و در مورد سقف بالای درآمد صحبت کنیم.

البته توصیه می شود برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد معافیت ها با یک مشاور مالیاتی مجرب مشورت کنید. انواع معافیت های مالیاتی در سال 1402 عبارتند از:

هتل ها، مراکز اقامتی و توریستی که از سال 95 معافیت مالیاتی 50 درصدی داشتند و با موافقت رئیس دولت و بر اساس موافقت شورای اقتصاد، این گروه از اشخاص حقوقی مجددا معافیت مالیاتی را تمدید کردند.

درآمد صندوق حمایت از توسعه کشاورزی، عشایر، صیادان، تعاونی های روستایی، کارگران، دانش آموزان، کارمندان و اتحادیه های آنها 100 درصد معاف از مالیات است. درآمد حاصل از آموزش و پرورش در مدارس غیرانتفاعی در کلیه مقاطع تحصیلی تا پایان دوره متوسطه درآمد هنرستان های فنی و حرفه ای در صورت داشتن مجوز از سازمان فنی و حرفه ای درآمد موسسات آموزش عالی غیرانتفاعی ، دانشگاه ها و مهدکودک های مستقر در مناطق و روستاهای کمتر توسعه یافته، درآمد حاصل از فعالیت مؤسساتی است که از افراد دارای معلولیت ذهنی و جسمی مراقبت می کنند. همچنین به شرط داشتن مجوز، درآمد باشگاه ها و موسسات فعال در حوزه ورزش در صورت داشتن مجوز از سازمان تربیت بدنی از پرداخت مالیات معاف است. مبالغی که شرکت های بیمه به شخصی که با آنها قرارداد بیمه عمر منعقد کرده است می دهند از پرداخت مالیات معاف است.

هزینه های درمانی پرداختی مودیان مالیاتی برای درمان خود یا خانواده و افراد تحت تکفل نیز مشمول معافیت مالیاتی می باشد. اعمال معافیت مالیاتی در این زمینه مشروط به این خواهد بود که مرکز درمانی یا پزشک مقیم ایران بوده و پرداخت هزینه توسط مودی را تایید کند. همچنین در صورتی که درمان در خارج از ایران به دلیل نداشتن ظرفیت کافی انجام شود، پرداخت هزینه های درمان باید توسط مقامات رسمی و مراجع ذیصلاح خارج از کشور تایید شود.

 درآمد گزارش شده از فعالیت های تولیدی و معدنی اشخاص حقوقی غیردولتی در واحدهای تولیدی یا معدنی مشمول معافیت مالیاتی می باشد. معافیت مالیاتی در صورتی قابل اعمال است که به این افراد از زمان لازم الاجرا شدن قانون مالیات های مستقیم پروانه بهره برداری اعطا شده باشد. معافیت مالیاتی این موسسات برای مناطق توسعه یافته 5 سال و برای مناطق کمتر توسعه یافته 10 سال است و مالیات آنها پس از تسلیم اظهارنامه طی آن سال ها با نرخ صفر محاسبه می شود.

اشخاصی که برای پروژه ها و طرح های این شرکت ها در قالب قرارداد مشارکت، برای گردش مالی شرکت های تولیدی، به شرط عدم برداشت سرمایه به مدت دو سال، به میزان حداقل سود، سرمایه مالی می آورند. قراردادهای مشارکت مصوب شورای پول و اعتبار از پرداخت مالیات بر درآمد معاف می شود. همچنین سود سپرده های اشخاص حقیقی از مالیات سود سپرده های بانکی معاف است.
درآمد بنیاد عمران کشور مشروط بر اینکه در جهت توسعه بنیاد مصرف شود، همچنین آن قسمت از درآمد عمومی بنیاد که صرف تبلیغات، تحقیقات علمی و فرهنگی، اختراع، تحقیق، تعمیرات بنا و مساجد، مراسم تعزیه، کمک به نیازمندان و... به همین دلیل از پرداخت مالیات معاف هستند.

100 درصد درآمد حاصل از صادرات خدمات و کالاهای غیرنفتی و محصولات کشاورزی و 20 درصد درآمد حاصل از صادرات مواد اولیه با نرخ صفر مالیاتی محاسبه می شود. فهرست این مواد توسط وزارت امور اقتصادی و دارایی، صنعت و معدن و تجارت، معدن و کشاورزی تعیین و به تصویب هیات وزیران می رسد.

وارد کنندگان ماشین آلات چاپ که زیر مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هستند و از این وزارتخانه مجوز دریافت کرده اند، از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده 9 درصدی واردات چاپخانه معاف هستند. همچنین درآمد حاصل از کارگاه های مربوط به فرش دستباف یا صنایع دستی و همچنین تعاونی های تولیدی و تعاونی های این فعالیت از پرداخت مالیات معاف است.

پس از توضیح اینکه چه نوع معافیت های مالیاتی در سال 1402 وجود دارد، در زیر قصد داریم جدولی از معافیت های مالیاتی سال 1402 ارائه کنیم و بگوییم که سقف معافیت های مالیاتی سال 1402 چقدر است.

جدول معافیت مالیاتی 1402

در قسمت قبل انواع معافیت های مالیاتی سال 1402 را توضیح دادیم و گفتیم که برخی از این معافیت ها دائمی و برخی موقتی بوده اند. همچنین اشاره کردیم که مالیات های مربوطه از طریق سامانه پرداخت قبوض مالیاتی قابل پرداخت است. پس از تشریح انواع معافیت های مالیات بر درآمد حقوق، اجاره املاک، اموال و امثال آن تعلق می گرفت، در این قسمت قصد داریم جدول معافیت های مالیاتی سال 1402 و سپس سقف فوقانی معافیت را نشان دهیم.

یکی از معافیت های مالیاتی سال 1402 بر اساس قانون مالیات های مستقیم، معافیت مالیاتی درآمد حاصل از دستمزد است که حداکثر سقف معافیت مالیاتی آن برای سال 1402 برای درآمد حاصل از دستمزد مطابق با سال قبل، بر اساس جدول زیر است:

جدول معافیت مالیاتی درآمد ناشی از حقوق

میزان حقوق    میزان مالیات

حقوق تا 5 میلیون و 600 هزار تومان     معاف از مالیات
حقوق از 5 میلیون و 600 هزار تومان تا 10 میلیون    10 درصد
حقوق از 15 میلیون تومان تا 25 میلیون تومان    15 درصد
حقوق از25 میلیون تومان تا 35 میلیون تومان    20 درصد
حقوق بیش از 35 میلیون تومان    30 درصد

یکی دیگر از موارد معافیت مالیاتی در سال 1402 بر اساس قانون مالیات های مستقیم، معافیت مالیاتی ناشی از عملکرد است و سقف معافیت مالیاتی در سال 1402 برای عملکرد، مطابق با سال قبل، بر اساس جدول زیر است:

جدول معافیت مالیاتی درآمد ناشی از عملکرد

میزان عملکرد    میزان مالیات
درآمد خالص تا مبلغ 28 میلیون و 800 هزار تومان    معاف از مالیات
در آمد تا 50 میلیون تومان    15 درصد
نسبت به مازاد 50 میلیون تومان، تا میزان 100 میلیون تومان درآمد    20 درصد
مازاد بر 100 میلیون تومان درآمد    25 درصد

یکی دیگر از موارد معافیت مالیاتی در سال 1402 بر اساس قانون مالیات های مستقیم، معافیت مالیاتی خودروهای لوکس است. حداکثر سقف معافیت مالیاتی خودروهای لوکس در سال 1402 مطابق با سال گذشته بر اساس جدول زیر است:

جدول معافیت مالیاتی دارایی خودروهای لوکس

قیمت خودرو    میزان مالیات
خودرو تا سقف 1 میلیارد میلیون تومان    معاف از مالیات
خودروی تا 1 و نیم میلیارد تومان، نسبت به مازاد 100 میلیون    1 درصد
خودروی تا 3 میلیارد تومان، نسبت به مازاد 1 و نیم میلیارد تومان    2 درصد
خودروی تا 4 و نیم میلیارد تومان، نسبت به مازاد 4 و نیم میلیارد تومان    3 درصد
نسبت به مازاد 4 و نیم میلیارد تومان    4 درصد

یکی از معافیت ‌های مالیاتی از سال 1402 بر اساس قانون مالیات‌ های مستقیم، معافیت مالیاتی بر درآمد اجاره‌ ای است و سقف حداکثر معافیت مالیاتی از سال 1402 برای درآمد ناشی از اجاره‌ طبق سال گذشته بر اساس جدول زیر است:

جدول معافیت مالیاتی درآمد ناشی از اجاره

درآمد سالیانه مشمول مالیات    درصد مالیات
درآمد کمتر از 50 میلیون تومان    معاف از مالیات
تا 50 میلیون تومان    15 درصد
50 تا 100 میلیون تومان    20 درصد
بیشتر از 100 میلیون تومان    25 درصد

پس از توضیح در مورد معافیت های مالیاتی جدول 1402، در زیر قصد داریم تا حد بالایی معافیت های مالیاتی 1402 مربوط به درآمد حاصل از دستمزد، اجاره، عملکرد و املاک خودروهای لوکس را توضیح دهیم. لازم به ذکر است موارد اعلام شده بر اساس سال گذشته بوده است.

حداکثر سقف معافیت های مالیاتی 1402

در قسمت قبل جدولی از معافیت های مالیاتی سال 1402 ارائه کردیم و گفتیم درآمد معاف از مالیات با توجه به درآمد حقوق،اجاره، عملکرد و دارایی چقدر است. در این قسمت از مقاله قصد داریم سقف معافیت مالیاتی 1402 در رابطه با درآمد حاصل از دستمزد، املاک اجاره، عملکرد و دارایی های خودروهای لوکس را توضیح دهیم که به شرح زیر است:

در خصوص سقف معافیت مالیاتی حقوق سال 1402،دولت حقوق تا سقف 5 میلیون و 600 هزار تومان را مشمول معافیت مالیاتی دانست.
در مورد سقف بالای معافیت های مالیاتی اثر سال 1402، دولت درآمد سالانه تا سقف 28 میلیون و 800 هزار تومان مشمول معافیت مالیاتی تعیین کرده است.
در خصوص سقف بالای معافیت مالیاتی خودروهای لوکس 1402، دولت خودروهای تا سقف یک میلیارد تومان را مشمول معافیت مالیاتی دانست.
در خصوص سقف بالای معافیت مالیاتی درآمد اجاره در سال 1402، دولت مقرر کرد که درآمدهای سالانه کمتر از 50 میلیون تومان از مالیات معاف است.یکی از مواردی که مالیات دهندگان همیشه به دنبال آن هستند پرداخت کمترین مالیات است.

نتیجه گیری

مالیات همواره یکی از درآمدهای اصلی دولت بوده است. در دنیای مدرن، مالیات نقش انکار ناپذیری در اداره جامعه و توزیع ثروت عمومی دارد. اما قانون‌ گذاران و دولت‌ ها برای تشویق کارآفرینان، شرکت‌ ها و نهادهای اقتصادی به ایجاد ثروت بیشتر و همچنین کمک به توسعه اقتصادی، معافیت‌ های مالیاتی را برای برخی فعالیت‌ ها وضع کرده‌اند.

معافیت مالیاتی روشی برای حمایت دولت از اقشار خاص جامعه است که نقش مثبت و حساسی در رشد و ثبات کشور ایفا می کند. بر اساس قانون مالیات های مستقیم، قانون 14 نوع فعالیت و اشخاص حقوقی یا حقیقی را تبیین می کند که از جمله آنها قانون معافیت های مالیاتی خواهد بود. معافیت از پرداخت مالیات می تواند کامل یا جزئی باشد و به نوع فعالیت، شخص، منطقه و زمان بستگی دارد. به همین دلیل برخی از اشخاص حقوقی که به جایگاه خود در جامعه و یا به عنوان دلسوز اقشار خاص اجتماعی شناخته می شوند، به طور کامل یا جزئی از پرداخت مالیات معاف هستند که در مطالب فوق به طور کامل به آن پرداخته ایم.