پرداخت مالیات بر ارث سپرده متوفیان

مالیات بر ارث می تواند به طور مستقیم بر دارایی های موروثی یا به طور غیرمستقیم از طریق مالیات بر ارزش افزوده بر خدمات حقوقی و مشاوره ای مربوط به انتقال دارایی به ارث اعمال شود. این نوع مالیات یکی از ابزارهای مهم مالیاتی است که علاوه بر تامین درآمد دولت می تواند به تعادل اجتماعی و اقتصادی و ثبات و توسعه اقتصادی کشور کمک کند. روند انحصار ارث و تقسیم ترکه متوفی بین وراث می تواند با عوارض و مشکلاتی همراه باشد که نیاز به راهنمایی تخصصی دارد.

بی توجهی به قوانین مالیات بر ارث و روند تقسیم ارث می تواند مشکلات جدی را برای وراث به همراه داشته باشد. از سوی دیگر، وکیل مالیات بر ارث می تواند به عنوان یک منبع معتبر و متخصص اطلاعات حقوقی به افراد در حفظ حقوق خود در این فرآیند کمک کند. او می تواند در زمینه بهینه سازی مالیات،مسائل مربوط به انحصار وراثت و راه حل های قانونی مشاوره های ارزشمندی ارائه دهد. بنابراین اگر احساس می کنید در مراحل مربوط به مالیات بر ارث با مشکل و مشکل مواجه خواهید شد، بهتر است با یک وکیل مالیات بر ارث مشورت کنید تا از دانش و تجربه وی بهره مند شوید و دچار مشکل نشوید.

تعریف و ماهیت مالیات بر ارث

مالیات بر ارث یکی از انواع مالیات های مستقیم است که در بسیاری از کشورها از جمله ایران به اموال ارثی اعم از منقول و غیرمنقول تعلق می گیرد. طبق قوانین ایران، اگر پول به وراث برسد، این ملک مشمول مالیات بر ارث است و وراث ملزم به پرداخت این مالیات هستند.

بر اساس قانون مالیات بر ارث ایران، وراث موظفند ظرف یک سال از تاریخ فوت متوفی، صورت اموال و دارایی های متوفی را به همراه ارزش برآوردی آن به سازمان امور مالیاتی کشور تسلیم کنند. این فهرست باید شامل جزئیاتی مانند دارایی های ثبت شده، دارایی های ثبت نشده و هرگونه بدهی متوفی باشد.

وراث می توانند پس از تسلیم این فهرست و پرداخت مالیات بر ارث اقدام به تقسیم دفتر و ساماندهی ارث نمایند. اما در صورت عدم پرداخت مالیات بر ارث می توان جریمه و سایر هزینه ها را متوجه ورثه کرد، از آنجایی که مالیات بر ارث به عنوان یکی از مالیات های مستقیم تأثیر مستقیم بر اموال شخص و انتقال آن به وراث دارد. به موقع پرداخت و انطباق با قوانین مربوطه برای کمک به تنظیم و تعادل مالی یک کشور حیاتی است. در ادامه همراه ما باشید.

اموال مشمول مالیات بر ارث

در ایران بر اساس ماده 17 قانون مالیات های مستقیم، کلیه اموال و دارایی های به جا مانده از متوفی صرف نظر از موقعیت فیزیکی آنها (در داخل یا خارج از ایران) مشمول مالیات بر ارث می باشد. این شامل انواع مختلفی از دارایی ها از جمله:

1. حساب ها و سپرده های بانکی.
2. مشارکت و سهام شرکت ها.
3. سود متعلق به این حساب ها و سپرده ها تا تاریخ انتقال به وراث.
4. کلیه سهام شرکت ها و حق تقدم.
5. حقوق امتیازات مانند آب، برق، گاز، خطوط تلفن ثابت و تلفن همراه و غیره.
6. انواع وسایل نقلیه موتوری اعم از زمینی، هوایی و دریایی.
7. املاک با کاربری های مختلف اعم از مسکونی، اداری، تجاری و صنعتی.

در واقع هر ملک یا املاکی که به وراث منتقل می شود ممکن است مشمول مالیات بر ارث شود. طبق ماده 17 این قانون، این املاک و دارایی ها صرف نظر از موقعیت فیزیکی آنها به طور کامل مشمول مالیات بر ارث می شود.

املاک معاف از مالیات بر ارث

همچنین طبق قانون، برخی از اموال و مستغلات از مالیات بر ارث معاف هستند، از جمله:

1. وجوه بازنشستگی افراد متوفی و وظایف.
2. پس‌انداز خدمت و مزایای پایان خدمت.
3. مطالبات مربوط به حقوق پایان کار، خرید سنوات و مرخصی استحقاقی استفاده نشده.
4. بیمه های اجتماعی از قبیل بیمه عمر، فوت، مهریه و ... که به ورثه پرداخت می شود.
5. املاک اهدایی به مؤسسات دولتی.

ضمناً اثاثیه منزل مسکونی و محل سکونت متوفی متعلق به اموالی است که مشمول مالیات بر ارث نمی باشد. به طور کلی دارایی ها و دارایی هایی که در فهرست نشده مشمول مالیات بر ارث می باشند یا طبق قوانین مالیاتی از پرداخت مالیات بر ارث معاف هستند دارای ارث هستند، دارایی هایی تلقی می شوند که مشمول مالیات بر ارث نمی شوند.

طبقه بندی وراث مشمول ارث

بر اساس ماده 18 قانون مالیات های مستقیم در ایران، وراث به سه دسته تقسیم می شوند:

• وراث مرتبه اول: این دسته شامل افرادی می شود که در خط مستقیم با متوفی هستند.وراث ردیف اول پدر، مادر، همسر و فرزند(فرزندان) شخص متوفی هستند.
• وراث مرتبه دوم: این دسته شامل اشخاصی می شود که در صف کناری یا جانبی شخص متوفی قرار دارند. وارثان مرتبه دوم اجداد، برادران و خواهران و فرزندان آنها هستند.
• وراث مرتبه سوم:این دسته شامل اشخاص دیگری می شود که در قوانین مالیاتی مشخصاً به عنوان وارث تعریف نشده اند و جایگاه خاصی در خانواده متوفی ندارند.
این طبقه بندی وراث در قانون مالیات های مستقیم به منظور تعیین نرخ های مالیات بر ارث و تضمین انصاف مالیاتی بین انواع وراث انجام می شود.

نحوه محاسبه مالیات بر ارث

برای محاسبه مالیات بر ارث در ایران، ابتدا باید ارزش تمام اموال غیرمنقول و اموالی که به وراث منتقل می شود، تعیین شود. سپس با توجه به طبقه بندی وراث، میزان مالیات بر ارث محاسبه می شود. در اینجا، آنها وارث درجه اول فرض می شوند.

1. ابتدا ارزش کل اموال و دارایی های متوفی مشخص می شود.
2. سپس میزان مالیات بر ارث با توجه به درصد مالیات بر ارث وراث از رتبه اول که در ماده 17 قانون مالیات های مستقیم تعیین شده است محاسبه می شود.
3. در صورتی که وراث از طبقه دوم و سوم باشند، نرخ مالیات دو یا چهار برابر می شود و مالیات بر ارث به همان نسبت افزایش می یابد.
4. در صورتی که متوفی و ورثه هر دو اتباع خارجی باشند و اموال متوفی در ایران واقع شده باشد، مالیات بر ارث بر اساس نرخ مالیات وراث رتبه اول محاسبه می شود.
5. در صورتی که وراث سهم الارث خود را به اشخاص ثالث یا سایر وراث بسپارند، علاوه بر مالیات بر ارث، مکلفند مالیات را طبق مقررات فصول بپردازند.
6. حقوق ناشی از قرارداد اجاره به شرط تملیک از بانک ها و سایر مؤسسات مالی و اعتباری به نرخ مبادله ای روز ثبت واگذاری به نام ورثه محاسبه می شود.
7. در صورت واگذاری ملک به وراث مشمول درصد مالیات بر ارث بر اساس بند 17 قانون مالیات های مستقیم و در صورت واگذاری به غیر ورثه مالیات بر درآمد اتفاقی نیز باید پرداخت شود.

مالیات بر ارث بر املاک مسکونی

در مورد مالیات بر ارث املاک مسکونی، ابتدا ارزش ساختمان توسط کمیته املاک سازمان امور مالیاتی به نرخ روز تعیین می شود. سپس برای هر یک از طبقات مقدار مشخصی مالیات در نظر گرفته می شود.

به عنوان مثال، برای وراث ردیف اول، این مالیات معادل 7.5 درصد ارزش تعیین شده املاک به نرخ متعلق است. اما برای وراث سایر طبقات این مبلغ 2 یا 4 برابر مالیات وراث طبقه اول است.

بنابراین مالیات بر ارث املاک مسکونی بستگی به طبقه وارث و ارزش ملک دارد و میزان مالیات با توجه به این عوامل تعیین می شود.

مالیات بر ارث املاک تجاری

بر اساس ضوابط جدید، مالیات بر ارث برای املاک تجاری مانند مغازه ها به میزان 3 درصد قیمت اعلامی مغازه توسط کارشناس رسمی سازمان امور مالیاتی محاسبه می شود. این نرخ مالیات برای افرادی که پس از سال ۹۵ فوت کرده اند اعمال می شود.

همچنین طبق این قوانین مالیات بر ارث اقلام داخل فروشگاه نیز به میزان 3 درصد ارزش آنها قابل پرداخت است. این نرخ بر اساس قیمت هر نوع کالا یا کالایی در فروشگاه تعیین می شود.

بنابراین در مورد اماکن تجاری مانند مغازه مالیات بر ارث بر اساس ضوابط جدید به میزان 3 درصد بهای مغازه و کالای موجود در آن محاسبه و پرداخت می شود.

مالیات بر ارث خودرو

بر اساس قوانین مالیات بر ارث خودرو، نرخ مالیات این ملک 2 درصد ارزش خودرو و قیمت تعیین شده توسط کارشناس رسمی سازمان امور مالیاتی است.

مهم این بود که این نرخ و مبلغ برای وراث طبقه اول اعمال شود. برای وراث سایر طبقات این مبلغ دو یا چهار برابر می شود، بنابراین مالیات بر ارث خودرو برای آنها با افزایش این ضرایب محاسبه می شود.

مالیات بر ارث در بانک

طبق قوانین مالیات بر ارث، مالیات بر ارث سپرده های بانکی با نرخ سه درصد از موجودی حساب بانکی شخص متوفی محاسبه می شود.اما اگر متوفی سپرده های خود را در موسسات مالی و اعتباری داشته باشد، نرخ این مالیات 10 درصد افزایش می یابد.

به عبارت دیگر اگر سپرده های بانکی متوفی در بانک ها بوده است، سه درصد مانده حساب برای پرداخت مالیات بر ارث لحاظ می شود. اما اگر سپرده ها در موسسات مالی و اعتباری باشد این نرخ 10 درصد افزایش می یابد.

مهلت تسلیم اظهارنامه مالیات بر ارث

بر اساس ماده ۲۶ قانون مالیات های مستقیم، وراث یا قیم متوفی و همچنین نمایندگان قانونی آنان موظفند ظرف یک سال پس از فوت متوفی اظهارنامه مالیات بر ارث را به سازمان مالیاتی کشور تسلیم کنند. این بیانیه باید شامل کلیه دارایی ها و اموال باقی مانده شخص متوفی با ارزش فعلی و مطالبات و بدهی های شخص متوفی باشد. داده های فوق باید بر اساس فرم مخصوص صادر شده توسط سازمان امور مالیاتی کشور تهیه و ارسال شود. این اظهارنامه باید در مدت مقرر ارسال شود. در غیر این صورت ممکن است وراث از برخی مزایای مالیاتی محروم شوند و دیون متوفی از معافیت مالیات بر ارث خارج می شود.

مهلت پرداخت مالیات بر ارث

طبق قوانین وراث باید ظرف مدت شش ماه پس از فوت متوفی نسبت به اخذ گواهی انحصار وراثت از وراث قانونی اقدام کنند. در صورت عدم انجام این اقدامات، جریمه ای معادل ده درصد مالیات بر ارث برای آنان در نظر گرفته می شود.
در صورت عدم پرداخت مالیات بر ارث در مهلت مقرر، وراث به ازای هر ماه تاخیر، مشمول جریمه مالیاتی 2.5 درصدی خواهند شد. همچنین در صورتی که دفاتر اسناد رسمی قصد ثبت معامله برای وراث را داشته باشند، ابتدا باید گواهی مبنی بر پرداخت مالیات از سازمان امور مالیاتی اخذ و یا ضمانت لازم برای پرداخت آن را ارائه دهند.

در صورت عدم ارائه این گواهی سندی ثبت نمی شود و جریمه دیرکرد مالیات بر ارث معادل پنج درصد ارزش ترکه متوفی تعیین می شود. در صورت اخذ گواهی انحصار وراثت از سوی وراث و عدم پرداخت مالیات بر ارث به ازای هر ماه تاخیر 2/5 درصد مبلغ مالیات جریمه محاسبه می شود.

مراحل صدور گواهی مالیات بر ارث

برای صدور گواهی مالیات بر ارث، یکی از وراث، وکیل یا نماینده قانونی آنها باید به اداره امور مالیاتی محل آخرین اقامتگاه قانونی متوفی مراجعه کند.مراحل زیر را به ترتیب انجام دهید:

1. تسلیم اظهارنامه مالیاتی و کلیه مدارک توسط ورثه، وکیل قانونی، قیم، نگهبان یا نماینده قانونی.
2. دستور ارجاع و تشریفات از رئیس اداره مالیات.
3. ثبت اظهارنامه در سامانه خودکار وراثت.
4. ارجاع به واحد مالیات بر ارث توسط رئیس اداره مالیات.
5. تشکیل پرونده ارث توسط همکار یا کارشناس مالیاتی.
6. حسابرسی اظهارنامه و اطمینان از کامل بودن مدارک پیوست توسط معاون/کارشناس/کارشناس ارشد مالیاتی.
7. ثبت فرم ثبت اطلاعات در سامانه ثبت وراثت.
8. کد هویت متوفی و شماره ثبت اظهارنامه را در سامانه ثبت اظهارنامه وراثت دریافت کنید.
9. ارائه گواهی تعیین وراثت توسط وراث و درخواست ابطال حساب وراثت توسط مؤدی به واحد مالیاتی.
10. دریافت گواهی فوت متوفی از کارشناس ارشد مالیاتی و اخذ اثبات دارایی و بدهی از طریق 11. استعلام صادره و تایید رئیس اداره امور مالیاتی.
12. صدور گزارش محاسبه ثبتی و مالیات از طریق سامانه و ارائه آن به رئیس اداره امور مالیاتی.
13. صدور اظهارنامه مالیاتی و مطالبه وراثت پس از اظهار نظر رئیس اداره امور مالیاتی.
14. ابلاغ فرم مطالبه مالیاتی به وراث قانونی.
15. صدور گواهی قطعی و پرداخت مالیات توسط مودی.
16. صدور حساب مالیات بر ارث.

مدارک لازم برای صدور گواهی مالیات بر ارث

برای صدور گواهی مالیات بر ارث، تنظیم مدارک لازم است. مدارک مورد نیاز برای تشکیل مالیات بر ارث به شرح زیر است:

1. فرم اظهارنامه مالیات بر ارث تکمیل شده
2. اصل و کپی سند مالکیت (در صورتی که متوفی مستاجر بوده اجاره آخرین محل سکونت وی با احتساب کسورات از حساب تمدید)
3. اصل و کپی گواهی فوت
4. اصل تعیین ارث
5. اصل و کپی کارت ملی متوفی و وراث او
6. اصل و کپی تمام صفحات شناسنامه متوفی و ورثه وی
7. در صورت داشتن وکیل مالیات بر املاک، اصل و دو نسخه وکالتنامه، شناسه ملی و پروانه وکالت.

علاوه بر این اسناد، برخی اسناد دیگر مربوط به اموال متوفی نیز باید تنظیم و در پرونده قرار گیرد. این اسناد شامل موارد زیر است.

1. اصل و فتوکپی سند مالکیت منزل، آپارتمان، مغازه و زمین (لازم به ذکر است که برای منزل و آپارتمان کپی اصل قبض آب، برق، گاز و نوسازی یا تکمیل مانده حساب های تجاری و در صورت وجود گزارش جمع آوری جداگانه نیز باید در مورد مغازه، قرارداد اجاره یا مجوز تجاری ارائه شود.
2. اصل و کپی سند مالکیت یا خرید قبلی خودرو یا موتور سیکلت
3.حساب‌ها و سپرده‌های بانکی، از جمله کپی صورت‌حساب بانکی، دسته چک یا گواهی سپرده
4. اصل و کپی گواهی سهام یا آخرین آگهی در روزنامه رسمی شرکت
5. اصل و صورت حج، عمره یا تمتع

اخرین کلام

مالیات انواع مختلفی دارد و هر کدام به نحوی بر اقتصاد یک کشور تأثیر می گذارد. مالیات بر ارث نیز یکی از این انواع است که به عنوان ابزار مالیاتی برای تامین درآمد دولت استفاده می شود. مالیات بر ارث به معنای مالیاتی است که از دارایی ها و دارایی های موروثی اخذ می شود. این نوع مالیات معمولاً بر اموال و دارایی هایی اعمال می شود که پس از مرگ شخص به ارث می رسد.