اگر با علم و نرم افزار حسابداری آشنایی داشته باشید، تاکنون مدیریت موجودی و حسابداری بهای تمام شده را شنیده اید. یکی از مهم ترین و اساسی ترین انواع حسابداری در سازمان ها، حسابداری بهای تمام شده و پس از آن مدیریت موجودی کالاهاست! به دلیل آن که حسابداری بهای تمام شده می تواند عملکرد یک شرکت را به خوبی نشان دهد و با استفاده از آن و گزارش های مربوطه، سازمان ها و مدیران آن می توانند برنامه ریزی مناسبی در خصوص تولید و عرضه کالاها و خدمات داشته باشند.
از سوی دیگر این نوع حسابداری می تواند در خصوص هزینه های تولید یک محصول نیز اطلاعات مناسبی در اختیار شرکت ها قرار دهد و با استفاده از حسابداری بهای تمام شده و مدیریت موجودی در سازمان ها، سرمایه گذاران نیز چشم اندازی مناسب تر نسبت به کسب و کار شما خواهند داشت و می توانند تصمیم گیری های بهتری داشته باشند. در این مقاله از وب سایت دایاوو قصد داریم تا به بررسی مدیریت موجودی و حسابداری بهای تمام شده بپردازیم. برای کسب اطلاعات بیشتر تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.
تعریف حسابداری بهای تمام شده:
پیش از آن که به بررسی روش ها و تکنیک های مدیریت موجودی و حسابداری بهای تمام شده بپردازیم، لازم است تا تعریفی از این نوع حسابداری را خدمت شما عزیزان ارائه دهیم. به صورت کلی منظور از حسابداری بهای تمام شده، محاسبه و برآورد هزینه ساخت یک محصول توسط یک شرکت تولیدی و یا سایر شرکت هایی که محصول یا خدمتی را ارائه می دهند، خواهد بود.
در این نوع حسابداری باید تمامی دارایی های یک سازمان به قیمت های مربوطه و در زمان های خاص ثبت و ضبط شوند. در این راستا باید اشاره داشت که در حسابداری بهای تمام شده، بهای نهایی و یا قیمت نهایی یک کالا یا یک خدمت تعیین می گردد. همچنین تمامی هزینه های تولید، فروش و ارائه کالا یا خدمت نیز در این بخش مشخص خواهد شد. نکته حائز اهمیت این است که تمامی هزینه ها ثابت و یا متغیر است.
به صورت کلی حسابداری بهای تمام شده می تواند وضعیت یک شرکت را به خوبی نشان دهد. با استفاده از این نوع حسابداری می توان گزارش های خاصی را آماده سازی کرد که دیدگاه مطلوبی به مدیران در خصوص هزینه های سازمان داده و بدین ترتیب بر روی هزینه ها برنامه ریزی و کنترل داشته باشند. بنابراین در تمامی شرکت ها از جمله شرکت های ذکر شده در زیر باید از حسابداری بهای تمام شده استفاده شود:
- شرکت ها و فروشنده های عمده
- شرکت ها و سازمان های ارائه دهنده خدمات مختلف
- شرکت های بیمه ای
- تولید کنندگان و فروشندگان محصولات و کالاهای مختلف و ...
تعریف مدیریت موجودی:
حال که در خصوص حسابداری بهای تمام شده اطلاعاتی را به دست آوردید، باید تعریفی از مدیریت موجودی نیز خدمت شما عزیزان ارائه دهیم. به صورت کلی مدیریت موجودی و حسابداری بهای تمام شده، تا حدی لازم و ملزوم یکدیگر هستند و در یک سازمان معمولا با هم ارتباط زیادی دارند.
منظور از مدیریت موجودی همان برنامه ریزی و کنترل و ارسال اجناس تولید شده به بخش فروش و یا این که ارسال متریال اولیه برای ساخت یک محصول خاص می باشد. با توجه به این تعریف قاعدتا به این نتیجه رسیدید که مدیریت موجودی تا چه حد برای سازمان های تولیدی اهمیت دارد و در واقع می تواند یک تناسب میان خرید مواد اولیه برای ساخت کالا و همچنین فروش آن ها ایجاد کند.
در این راستا بسیاری از سازمان ها ممکن است گمان کنند که موجودی های زیاد از یک کالا، می تواند بسیار سودده باشد. اما به عنوان مثال یک کارخانه مواد غذایی را در نظر بگیرید که موجودی های بسیار بزرگی دارد در این صورت قاعدتا خطر فساد مواد غذایی در آن افزایش می یابد.
یا اینکه یک کارخانه تولید کننده قطعات ماشین را در نظر داشته باشید که موجودی آن بسیار بزرگ است، در این صورت ممکن است خطر سرقت در این کارخانه نیز افزایش یابد. بنابراین همیشه موجودی های بزرگ برگ برنده سازمان ها نخواهد بود. بلکه باید در این خصوص بسیار حساب شده عمل کرد و برنامه ریزی های مناسبی داشت. در این خصوص نیز می توان اذعان داشت که از جمله مهم ترین مزیت های مدیریت موجودی، به شرح زیر است:
- دسترسی به موجودی ها در کوتاه ترین زمان ممکن
- کاهش هزینه های انبار داری و سایر هزینه های جانبی نگهداری از کالاها
- افزایش بهره وری از کالاها
- در نظر گرفتن میزان تقاضا و عرضه در سازمان و مدیریت تولید و ارائه کالا بر اساس عرضه و تقاضا
- و ...
روش های ارزیابی موجودی FIFO، LIFO، و میانگین وزنی
قطعا تاکنون به این نتیجه رسیده اید که مدیریت موجودی و حسابداری بهای تمام شده تا چه حد برای سازمان ها و شرکت ها مهم است و می تواند آینده آن ها را تضمین نماید. در خصوص ارزیابی و بررسی مدیریت موجودی و حسابداری بهای تمام شده می توان بیان کرد که روش های خاصی وجود دارد و هر کدام از این روش ها ممکن است توسط سازمان های مختلف استفاده شود. از جمله روش های ارزیابی موجودی و حسابداری بهای تمام شده به شرح زیر می باشد.:
1) روش FIFO
اولین روش در خصوص ارزیابی و مدیریت موجودی و حسابداری بهای تمام شده، روش FIFO می باشد. در این روش:
- کالاهای خریداری شده به صورت ترتیبی به انبار وارد می شوند.
- کالاهای خریداری شده و وارد شده به انبار به همان ترتیب از انبار خارج شده و به فروش می رسند.
- اولین کالایی که وارد انبار می شود باید اولین کالایی باشد که از انبار خارج می گردد.
2) روش LIFO
دومین روش ارزیابی و مدیریت موجودی و حسابداری بهای تمام شده، روش لایفو می باشد که بر عکس روش فایفو عمل می کند. در این روش خاص:
- کالایی که اولین جنس ورودی به انبار می باشد، آخرین کالای خارج شده از انبار است.
- آخرین کالایی که به انبار وارد می شود، اولین کالایی است که از انبار خارج می گردد.
میانگین وزنی
سومین روش ارزیابی و مدیریت موجودی و حسابداری بهای تمام شده، روش میانگین وزنی می باشد. این روش برای تعیین هزینه متوسط تولید یک محصول مورد استفاده قرار می گیرد. هنگامی از این روش استفاده می شود که کالاهای موجود با یک دیگر در ارتباط بوده و موجودی زیاد است. در این صورت نمی توان هزینه متوسط تولید یک کالای خاص را به همان کالا تخصیص داد. شایان ذکر است در زمان هایی که کالاهای موجودی با یکدیگر یکسان است نیز از این روش بهره می برند. در این روش:
- باید فرض شود تا تمامی موجودی های انبار به صورت هم زمان به فروش میرسد.
- در این روش باید هزینه اجناس در دسترس که برای فروش آماده شده اند را بر اجناسی که در انبار هستند تقسیم نماییم.
- نسبت به روش لایفو و فایفو آسان تر است.
تکنیک های پیش بینی تقاضا و برنامه ریزی موجودی
همان گونه که در بخش های قبل اذعان داشته ایم، برای برنامه ریزی و مدیریت موجودی و حسابداری بهای تمام شده، پیش بینی تقاضا از اهمیت بسزایی برخوردار است. زیرا بدین ترتیب می توان میزان کالایی که در بازار نیاز است را تولید کرد و از موجودی بیش از حد نیز جلوگیری نمود. در این راستا باید اشاره شود که یک سری روش ها و تکنیک های خاص وجود دارد که در خصوص پیش بینی تقاضا و برنامه ریزی موجودی بسیار پر کاربرد می باشد. این تکنیک ها به شرح زیر خواهد بود:
- استفاده از تکنیک های آماری: در این تکنیک می توان از دیتاهای قبل برای پیش بینی های میزان تقاضا از یک محصول در آینده، استفاده کرد. در این راستا نیز استفاده از یک سری روش های آماری مانند رگرسیون خطی و .... کاربرد دارد.
- استفاده از تکنیک تحقیقات بازار: این تکنیک بسیار تخصصی بوده و برای آن باید از متخصصان مربوط به تحقیقات بازار استفاده کرد. تحقیقات بازار شامل نظر سنجی ها از مشتریان، پیش بینی بازار و ... می باشد.
- بررسی رفتار مشتریان: در این تکنیک با استفاده از یک سری نرم افزارهای خاص می توان رفتار مشتریان و الگوهای خرید آن ها را بررسی کرده و سپس یک شبیه ساز از آن به دست آورد. بر اساس الگوهای خرید مشتریان نیز می توان میزان تقاضا و مدیریت موجودی را انجام داد.
اثر روش های حسابداری بهای تمام شده بر سودآوری:
شایان ذکر است که استفاده از تکنیک های مدیریت موجودی و حسابداری بهای تمام شده مزیت های بی شماری دارد و می تواند بر میزان سود دهی یک شرکت یا سازمان تاثیر بسزایی داشته باشد. از جمله مزیت های آن به شرح زیر خواهد بود:
- محاسبه هزینه های واقعی و هزینه های استاندارد تولید محصولات و برنامه ریزی برای کنترل هزینه های تولید کالاها
- شناختن امور سودده و زیان بار در سازمان ها و انجام بیشتر فعالیت های سود آور
- کمک به مدیران سازمان در خصوص تصمیم گیری های مختلف به خصوص بودجه بندی برای تولید یک کالا.
- بررسی عملکرد مالی یک شرکت و تصمیم گیری های مربوطه و تعیین استراتژی های مختلف برای افزایش فروش و به طبع افزایش حاشیه سود.
- انتخاب راهکارهای مختلف برای استفاده بهتر و هدفمند تر از نیروی کار
- استفاده بیشتر از مواد اولیه مرغوب برای تولید کالاهایی با کیفیت و فروش بیشتر آن ها
- قیمت گذاری هدفمند محصولات و کالاهای تولید شده
- انتخاب استراتژی های بازاریابی برای فروش محصولات و همچنین فروش هدفمند آن ها
- ایجاد ارتباط موثر میان مشتریان کالاها و سازمان
- تعیین کالاهایی که به تخفیف نیاز دارند برای فروش بیشتر
سخن پایانی:
در این مقاله از وب سایت دایاوو سعی کردیم تا به بررسی مدیریت موجودی و حسابداری بهای تمام شده بپردازیم و اطلاعاتی را در این خصوص در اختیار شما عزیزان قرار دهیم. برای کسب اطلاعات بیشتر به وب سایت ما مراجعه کرده و با کارشناسان در این خصوص مشورت فرمایید.